Curiosa pop: Belgische deelnames aan het Eurovisie Songfestival

Het Eurovisie Songfestival is in volle gang en België doet uiteraard weer mee. In het verleden zorgden de Belgen regelmatig voor lichtelijk surrealistische inzendingen, die helaas niet altijd op waarde werden geschat. Muziekweb zet enkele bijzondere Belgische deelnemers op een rij.

Er wordt wel eens beweerd dat het surrealisme de Belgen in het bloed zit. Omdat hun eigen land een merkwaardige constructie is, hebben Belgen een oog voor het absurde. Rene Magritte, de belangrijkste surrealistische schilder, werd geboren in Wallonië. Ook de bekendste uitvinding van de Brusselse instrumentenbouwer Adolphe Sax, de saxofoon uit 1841, werd door veel van zijn tijdgenoten beschouwd als een curieus ding.

België was van meet af aan betrokken bij het Eurovisie Songfestival. Bij de eerste editie deden ze al mee. Tot een overwinning kwam het niet en in 1962 had de zingende bouwvakker Fud Leclerc de bedenkelijke eer om niet alleen als laatste te eindigen, maar ook de primeur om met nul punten thuis te komen.

In de beginjaren van het festival waren de regels streng. Zingen moest in de eigen landstaal (België stuurde om en om een Nederlands- en een Franstalig nummer in) en alle nummers moesten met orkest uitgevoerd worden. Baanbrekend was daarom het optreden van Telex in 1980. Deze groep stond alleen op het podium met drie synthesizers. Zoiets zou dertig jaar later volstrekt normaal zijn, maar ook Telex eindigde laag: 17e in een veld van 19 deelnemers. Tegenwoordig wordt Telex gezien als pionier in de electropop en daarmee een voorloper van housemuziek.

De inzending van 1983, Pas de Deux, was om een andere reden omstreden. Tijdens de nationale voorselectie werd Pas de Deux uitgejouwd door fans van Bart Kaëll. Niet de jonge charmezanger uit Oudenaarde, maar de absurdistische popgroep uit Leuven mocht naar het festival. Veel Belgen maakten zich boos over de rare dansjes en raadselachtige liedtekst van het lied: ‘Rendez-vous - maar de maat is vol, en m'n kop is toe.’ Ook de rest van Europa vond het niet veel. Pas de Deux eindigde als één-na-laatste. Een aantal jaar geleden maakte de BRT een reconstructie van dit ‘schandaal’. Wat bleek? Geen van de juryleden bij het nationaal songfestival hield eigenlijk van lichte muziek. ‘Dan maar Pas de Deux!’, was het devies.

Toen België in 1986 meedeed aan het Songfestival in Noorwegen wachtte het nog steeds op haar eerste zege. Alle buurlanden, zelfs het nietige Luxemburg, hadden de Eurovisie al een keer gewonnen. Sandra Kim won in Bergen het festival overtuigend met een recordaantal punten. Wat wel curieus was, bleek later. Kim, slechts dertien jaar, had gelogen over haar leeftijd. Ze had anders niet mee mogen doen en daarom geldt de zangeres nog altijd als de jongste Songfestivalwinnaar ooit.

Helaas bleef het voor de Belgen bij die ene overwinning. In 1993 had Barbara Dex wel een aardig liedje, maar ze besloot Iemand Als Jij te zingen in een zelfontworpen jurk. Volgens critici leek het kledingstuk meer op een juten zak dan op een galajurk. Barbara eindigde als laatste. Sinds een aantal jaar reikt de website Eurovisionhouse de Barbara Dex Award uit, de prijs voor de slechtst geklede artiest op het festival. Dat klinkt zo surrealistisch dat het wel moet zijn bedacht door een Belg.

(PdK)