La Traviata is een van de meest opgevoerde opera's ter wereld, zo niet de meest opgevoerde. Het is een toegankelijke opera met een paar mooie koorstukken, elegante walsmuziek en een indrukwekkende coloratuuraria als showelement. Maar dit is niet waar La Traviata om draait. Boven alles is het een intieme opera met veel ontroerende lyrische momenten. Het is ook de meest realistische opera van Giuseppe Verdi met een verhaal dat uit het leven gegrepen werd.
De prelude uit de laatste akte van La Traviata in een uitvoering met dirigent Georg Solti. (zie album)
Geïnspireerd door het leven van de beroemde courtisane Marie Duplessis schreef Alexandre Dumas Fils, een ex-minaar van haar, de roman La Dame Aux Camélias. Het boek werd een groot succes en niet veel later omgewerkt tot een toneelstuk. Het was dit toneelstuk dat Verdi bewoog tot het componeren van zijn opera La Traviata.
Verdi had echter ook zijn eigen muze, de operazangeres Giuseppina Strepponi met wie hij al een aantal jaren openlijk samenleefde. Strepponi had een bewogen leven achter de rug. Ze had meerdere onwettige kinderen gekregen die ze had laten adopteren. De bewoners van Verdi's geboortestreek en woonplaats spraken schande over haar. Verdi hekelde de hypocrisie.
In de aria Di Provenza Il Mar wordt een beeld geschetst van het mooie, provinciale Provence. De angst voor een schandaal blijkt er echter meedogenloos de gemoederen van de burgerbevolking te overheersen. (zie album)
Nadat Verdi en Giuseppina in Parijs het toneelstuk van Dumas gezien hadden, was hij vastbesloten om over dit onderwerp een opera te componeren. Dat ging niet helemaal zonder slag of stoot. Terwijl Verdi een verhaal wilde vertellen over zijn tijd, werd hij door de censuur gedwongen de setting te veranderen naar de zeventiende eeuw. La Traviata ging in 1853 in première, vijf jaar na het verschijnen van Dumas’ roman.
De opera gaat over de courtisane Violetta die aan tuberculose lijdt en beseft dat zij niet lang zal leven. In de demi-monde van Parijs stort zij zich op een leven vol plezier, totdat zij de jonge Alfredo ontmoet die oprecht verliefd op haar is.
In Un Dì Felice verklaart Alfredo (Rollando Villazón) Violetta (Anna Netrebko) de liefde. (zie album)
Violetta geeft zich over aan de ware liefde en korte tijd leeft het stel gelukkig samen in een huis in de omgeving van Parijs. Daar krijgt Violetta echter bezoek van Alfredo's vader. Het schandaal rond de affaire van zijn zoon dreigt de verloving van zijn dochter in gevaar te brengen. Hij vraagt Violetta de relatie voorgoed te beëindigen. Ze moet zich toch realiseren dat haar relatie met zijn zoon gedoemd is te mislukken. Met de tijd zal zij immers haar jeugd en schoonheid verliezen. Violetta geeft toe, uit mededogen.
Maria Callas zingt Dite Alla Giovine in een hoog gewaardeerde maar oude opname. (zie album)
Violetta verlaat Alfredo maar verzwijgt voor hem haar motieven. Hij is woedend en achtervolgt haar naar een feest in Parijs om haar publiekelijk te vernederen. Dan vertrekt hij naar het buitenland. Violetta moet het gevecht met haar ziekte alleen aangaan. Pas als haar laatste uur geslagen heeft, keert Alfredo terug om haar in zijn armen te nemen. Niets kan haar echter meer redden.
Angela Gheorghiu en Frank Lopardi zingen het duet Parigi O Cara (zie album)
Verdi’s keuze om van dit verhaal een opera te maken was gewaagd. Veel critici stonden negatief tegenover het idee om van een courtisane een heldin te maken. Na een moeilijke start groeide de opera echter snel uit tot een van zijn succesvolste werken. Een paradepaardje voor een primadonna die niet alleen technisch stevig in haar schoenen moet staan, maar ook goed moet kunnen acteren.
Anna Netrebko zingt de coloratuuraria Sempre Libera (zie album)
Een van de beroemdste Violetta’s uit het platentijdperk is Maria Callas. Zij heeft de opera meerdere keren opgenomen. De beroemdste opname is die met dirigent Carlo Maria Giulini uit 1955. Voor de meeste mensen zal het echter leuker zijn om de opera ook te zien. Franco Zeffirelli maakte een schitterende operafilm met Teresa Stratas en Plácido Domingo. Een van de bekendste voorstellingen op dvd komt uit Covent Garden, waar in 1994 de jonge Angela Gheorghiu haar debuut maakte in La Traviata onder leiding van Georg Solti. De modern geënsceneerde Salzburg-productie met droompaar Anna Netrebko en Rolando Villazón wordt ook hoog gewaardeerd.
(CP)
