Soms lijkt het wel of het protestlied zijn beste tijd heeft gehad. Ja, in Nederland wellicht, maar daarbuiten is deze traditie springlevend. Wie dacht dat protestmuziek alleen kwam van mannen met een akoestische gitaar heeft het ook mis. De meest uiteenlopende stijlen kunnen dienstdoen als protestmuziek. Voor deze aflevering van ‘Muzikale wereldreis’ laten we fragmenten horen van zes recente protestsongs.
Wanneer heb je een goede protestsong? Wanneer het een lied is dat je zo meezingt of wanneer het lied het beoogde effect sorteert? Het lied Le Président, Ma Moto Et Moi van Smockey valt in de laatste categorie. Smockey is een rapper uit Burkina Faso en in het lied leverde hij scherpe kritiek op president Blaise Campaoré die bijna 30 jaar aan de macht was. Met succes, want Campaoré trad in 2014 af. Die overwinning had een bitter randje, want een jaar later staken aanhangers van de verdreven president Smockeys studio in brand.
De Tunesische zangeres Emel Mathlouthi pakte in 2011 ook noodgedwongen haar koffers. Haar lied Kelmti Horra (‘Mijn woord is vrij’) werd een hit onder tegenstanders van het regime van dictator Ben Ali. Ook deze dictator vluchtte halsoverkop naar het buitenland. Mathlouthi pendelt sindsdien tussen Frankrijk, de VS en haar geboorteland.
Muzikaal protest klinkt net zo goed aan de andere kant van de wereld, in een heel andere stijl. Countryzanger John Rich klaagt in het lied Shuttin’ Detroit Down de bankiers aan die de financiële crisis van 2008 veroorzaakten: ‘While the boss man takes his bonus paid jets on out of town, DC's bailing out them bankers as the farmers auction ground’.
Protest betekent niet altijd dat je in verzet komt. Soms voldoet een simpele oproep voor vrede al als protest. Zangeres Aziza Brahim komt uit West-Sahara, een gebied dat zowel geclaimd wordt door Marokko als door de Sahrawi, het bedoeïenenvolk waartoe Brahim ook behoort. De titel van haar lied laat zich vertalen als ‘Zoeken naar de vrede’.
Een protestlied hoeft dus niet altijd boos en opruiend te zijn. Luister maar naar Moddi. Deze Noorse zanger coverde voor zijn album Unsongs allemaal protestliederen van over de hele wereld. Een van de bekendste was Punk Prayer van het Russische Pussy Riot. In de handen van Moddi verandert deze woeste punksong in een intiem luisterlied. Des te beter, want zo kan je de boodschap van de liedtekst beter verstaan.
Meer recente protestliederen beluisteren? Deze cd verzamelt verboden liederen uit met name Afrika en Azië, op dit album staan vooral blues- en folkartiesten, terwijl dit bontgekleurde album protestzangers en zangeressen van over de hele wereld samenbrengt.
(PdK)
