Popmuziek: Jeff Beck 1944-2023

Jeff Beck behoorde onbetwist tot de elite en architecten van de rockgitaar in de jaren zestig. Hoewel vaak aanbeden door muzikanten, met zijn feilloze spel en tremolotechnieken, wordt hij wel eens vergeten in het rijtje gitaargoden Clapton, Page en Hendrix. Wellicht omdat hij de excentriciteit miste van zijn collega’s en net zo lief (zo niet liever) onder een auto lag te sleutelen. Hij maakte zich er ook nauwelijks druk om toen Page eind jaren 60 aan de haal ging met zijn geluid en hier de fundamenten van Led Zeppelin op bouwde. Hij zocht zelf liever naar nieuwe muzikale avonturen en bleef altijd zijn techniek verbreden. Op 10 januari 2023 overleed de gitarist onverwacht. Hij werd 78 jaar.

Geoffrey Arnold Beck wordt geboren in London op 24 juni 1944. Het prille elektrische gitaarspel van Les Paul maakt grote indruk op hem wanneer hij op zijn zesde How High The Moon op de radio hoort. Hij leert zichzelf tijden zijn tienerjaren gitaarspelen op een geleende gitaar. Tijdens zijn studie aan het Wimbledon College of Arts vindt hij zijn weg in de opkomende muziekscene van Londen. Hij speelt even bij de illustere Screaming Lord Sutch en vormt zelf The Nightshifts nadat hij de blues en rhythm & blues heeft ontdekt.

In 1965 wordt hij gevraagd om Eric Clapton te vervangen in The Yardbirds. Zijn komst bij de groep is een groot succes. Waar Clapton als blues-purist nauwelijks wilde experimenteren, ontwikkelt Beck een massief en vervormd geluid en voegt hij vrijelijk gitaareffecten en feedback toe aan zijn spel. Het album Yardbirds aka Roger the Engineer vormt zo in 1966 een belangrijke opmaat naar de psychedelische Britse rock.

De vriendschap tussen Beck en Jimmy Page groeit wanneer de laatste zich bij The Yardbirds voegt. Samen nemen zij niet veel later onder andere Beck’s Bolero op, als opmaat naar de Jeff Beck Group. Het logge rockgeluid neemt Page mee naar Led Zeppelin dat veel beroemder wordt dan de Jeff Beck Group. En dat terwijl Page en het prille Led Zeppelin flink leentjeburen bij Beck.

Maar terwijl Led Zeppelin de Amerikaanse stadions verovert in de jaren 70, stort Beck zich op de jazzrock met onder andere de twee bejubelde albums Blow By Blow (1975) en Wired (1976). Beck toont zich hierop een virtuoze krachtpatser, maar laat zich ook van veel subtielere kanten horen. Hij is een perfectionist die zijn solo’s keer op keer opnieuw opneemt. Beroemd is het verhaal dat Beck na het voltooien van Blow By Blow producer George Martin belt met de mededeling dat hij toch nog een solo wil overdoen. Martin moet hem teleurstellen omdat de plaat allang in de winkels ligt.

Niet alleen Jimmy Page, maar ook Eric Clapton bezoekt de Londense jazzclub Ronnie Scott’s wanneer Beck daar in 2009 een week lang is geboekt. Clapton speelt zelfs nog mee. De uitverkochte concerten en de registratie hiervan op cd en live-album zijn een triomf voor Beck. Met onder andere Tal Wilkenfeld op bas en Vinnie Colaiuta op drums, speelt hij zijn beste werk, teruggaand tot de jaren 60.

Jeff Beck sterft op zijn 78ste aan een hersenvliesontsteking. Kort daarvoor heeft hij nog het album 18 uitgebracht met Johnny Depp en zijn spel geleend aan een tweetal nummers van het Ozzy Osbourne-album Patient Number 9. Muzikale vrienden en collega’s prijzen Beck postuum niet alleen om zijn virtuoze en invloedrijke spel, maar ook om zijn vriendelijkheid en zachtmoedige karakter.

MR