50 jaar hiphop: Dr. Dre - 2001

Dr. Dre (Andre Young, 1965) uit Compton, Californië wordt gezien als de belangrijkste architect van het West Coast-hiphopgeluid, en staat als producer bekend om zijn toewijding aan kwalitatief hoogstaande mixes. Na zijn tijd als producer van N.W.A. (de groep uit Los Angeles die gangsterrap wereldwijd op de kaart zette) legt hij zich toe op zijn albumserie The Chronic.

Dre biedt ruimte aan gastvocalisten, maar neemt ook zelf vocalen voor zijn rekening (overwegend geschreven door ghostwriters). Na een dispuut over de gepatenteerde titel The Chronic 1999 met zijn voormalig labelbaas Suge Knight (van Death Row Records), noemt Dr. Dre zijn tweede album 2001 (zonder Chronic ervoor). Dit als reactie op Suge, die een compilatie-album uitbrengt genaamd The Chronic 2000. 2001, dat in 1999 uitkomt op Dre’s eigen label Aftermath (onder de vlag van Jimmy Iovine’s Interscope), behaalt in Amerika 6 keer de platina status en zet een nieuwe standaard voor het geluid van hiphop.

Voor 2001 uitkomt verschijnt in 1992 The Chronic: het eerste deel uit de tweedelige serie en solo-debuut van Dr. Dre. Nuthin’ But A “G” Thang gebruikt een sample van I Want'a Do Something Freaky to You van Leon Haywood, en is met zijn warme basloopje en herkenbare synthmelodie een lichtend voorbeeld van het laidback maar dansbare G-funk geluid dat Dre populariseerde. Het nummer eindigt met een mededeling van Snoop Dogg: ‘Just chill until the next episode’, een uitspraak waar het duo in 1999 op terugkomt met de single Next Episode.

Still D.R.E is een hiphopklassieker die inhoudelijk hamert op de muzikale terugkeer van Dre. De staccato piano-akkoorden zijn ingespeeld door Scott Storch, de beatmaker die begon als toetsenist bij The Roots en later een reeks globale hits produceerde waaronder Lean Back van Fat Joe en Cry Me A River van Justin Timberlake. Pas jaren na release werd bekend dat Still D.R.E. – uitgevoerd door Dre en Snoop – werd geschreven door niemand minder dan Jay-Z, de raplegende uit Brooklyn.

Forgot About Dre is dan weer geschreven door Eminem, de rapper uit Detroit die in 1998 tekent bij Dre’s label Aftermath. Met een snel afgevuurd refrein en kenmerkend scherpe humor laat hij hier horen wat hij in huis heeft. In 1999 (het jaar waarin ook 2001 uitkomt) verschijnt Eminem’s The Slim Shady LP, het album dat hem samen met Forgot About Dre richting grote bekendheid lanceert. In 2000 verzilvert Eminem zijn nieuwe status met het grotendeels door Dr. Dre geproduceerde The Marshall Mathers LP, waarop hits staan als The Real Slim Shady, Stan (met Dido) en The Way I Am.

Met Snoop Dogg heeft Dre (die ook diens debuutalbum Doggystyle uit 1993 produceerde) meerdere iconische samenwerkingen. Zoals het duo al voorzag op Nuthin’ But A “G” Thang pakken zij in 1999 de draad op met The Next Episode, een typische clubtrack met sample van The Edge van David McCallum. Het couplet van Dre is ditmaal geschreven door onder andere Hittman en The D.O.C. Hoewel niet direct vermeld in de credits is op de outro G-funk-zanger Nate Dogg te horen.

Na de release van 2001 heeft Dr. Dre vaak de langverwachte opvolger Detox aangekondigd, onder meer op de track Higher van The Game in 2005. Detox verscheen echter nooit. Wel verkocht Dre in 2014 zijn koptelefoonmerk Beats By Dre aan Apple, en werd daarmee naar verluid hiphops eerste miljardair. Ook verscheen in 2015 zijn album Compton als soundtrack bij Straight Outta Compton, de film over de geschiedenis van N.W.A.. Compton bevat deze samenwerking Deep Water, met daarop een vurig klinkende Kendrick Lamar. Kendrick, net als Dre afkomstig uit Compton, ontpopte mede door zijn werk met Dre tot één van de prominentste nieuwe vaandeldragers van hiphop.

SD