Rock: De onverwoestbare Rolling Stones

In 2021 treurde de muziekwereld om het overlijden van drummer Charlie Watts. Even leek het erop dat zijn dood ook het einde zou betekenen van ’s werelds beroemdste nog actieve rockband de Rolling Stones. Maar twee jaar later verscheen het nieuwe album Hackney Diamonds, waarop de drie overgebleven leden van rond de 80 jaar – Mick Jagger, Keith Richards en Ron Wood – in uitstekende vorm klinken. De Britse groep stond wel meer voor hete vuren gedurende hun 60-jarige bestaan, maar wisten daar vaak weer sterker dan ooit uit te komen.

The Rolling Stones ontstaan in Londen wanneer zanger en mondharmonicaspeler Mick Jagger en gitarist Keith Richards zich aansluiten bij gitarist en multi-instrumentalist Brian Jones. Aangevuld met bassist Bill Wyman, drummer Charlie Watts en pianist Ian Stewart (die tot zijn dood in 1985 vanuit de coulissen bij de band speelt) wordt er, onder leiding van de bovenmatig getalenteerde blikvanger Jones, geput uit een repertoire van afro-Amerikaanse blues en rhythm & blues. Manager Andrew Loog Oldham motiveert Jagger en Richards om zelf nummers te gaan schrijven. Het gebeurt tegen de zin van Jones, die liever trouw blijft aan de blues, maar de gitarist heeft weinig in te brengen tegen Jagger-Richards-hits als The Last Time en (I Can’t Get No) Satisfaction. Tegelijk drijven nummers als Paint It Black en Under My Thumb op Jones’ innovatieve spel op respectievelijk sitar en vibrafoon.

Er is al veel geschreven en gespeculeerd over de snelle aftakeling van Brian Jones. Hij zou zich gepasseerd voelen (Richards ging er ook nog eens met zijn vriendin Anita Pallenberg vandoor) en kan het drukbezette bandleven niet aan. Tijdens zijn laatste optreden, in de (pas in 2004 op dvd uitgebrachte) concertfilm Rock And Roll Circus zien we hem afgemat en gedrogeerd onhandig een stel maracas schudden. In juni 1969 wordt Jones uit zijn eigen band ontslagen en een maand later verdrinkt hij in zijn zwembad. De Stones hebben dan al een groot concert in Hyde Park gepland om nieuwe gitarist Mick Taylor voor te stellen. Het wordt een herdenking voor Jones en een victorie voor de Rolling Stones. Ook het daaropvolgende album Let It Bleed is een blijvende Stones-favoriet waarop zij zich met hun donkere en bijtende rhythm & blues en uitdagende teksten en zang richting de jaren 70 bewegen.

Met supergitarist Mick Taylor (die nog maar net de 20 is gepasseerd) verfijnen de Stones hun vuige geluid op topalbums als Sticky Fingers (1971) en Exile On Main Street (1972). Hun hedonistische, met dope en groupies gelaveerde levensstijl en Jaggers seksueel beladen teksten en performance versterken het wereldwijde succes alleen maar. Maar Taylor kan er steeds slechter tegen en worstelt (in tegenstelling tot chemisch vat Richards) met zijn heroine-verslaving. Ondanks zijn fraaie gitaarspel is It’s Only Rock ’n Roll (1975) ook een teleurstellend album. Na vijf jaar besluit Taylor op te stappen en zitten de Stones weer zonder gitarist. Op het album Black And Blue (1976) wordt gebruik gemaakt van meerdere, solliciterende gitaristen. Het nummer Hey Negrita op dit krachtige en funky rockalbum laat horen dat sollicitant Ron Wood (ex-The Faces) de juiste nieuwe Stones-gitarist is. En Wood blijft.

Maar ook bij Richards beginnen de verslavingen te knagen. Hij wordt in 1977 samen met Pallenberg gearresteerd in Canada voor het bezit van heroine en er hangt hem een gevangenisstraf van zeven jaar boven het hoofd. Het loopt met een sisser af, maar de slepende strafzaak doet Richards wel besluiten om eindelijk af te kicken. Jagger doet ondertussen inspiratie op in het even failliete als cultureel rijke New York van de late jaren 70 en schrijft praktisch alleen aan de nummers van Some Girls. Het album verschijnt in 1978 en wordt een van de grootste Stones-successen sinds jaren. Als Richards afgekickt en weer boven jan is, triomferen de Stones in de stadions overal ter wereld.

Eind jaren 80 lijkt het even gedaan met de Rolling Stones. Jagger ambieert een solocarrière, waarop Richards zijn eigen album begint te maken. ‘You don’t move me anymore’, zingt hij zijn muzikale partner ondubbelzinnig toe op (het uitstekende) Talk Is Cheap (1988). Het getroebleerde duo ontmoet elkaar weer in 1989 te New York tijdens de ceremoniële inductie van de Rolling Stones in de Rock and Roll Hall of Fame. Weldegelijk is er nog sprake van onderlinge chemie en de Stones beginnen te werken aan het album Steel Wheels, dat later dat jaar goed wordt ontvangen. De daaropvolgende wereldtournee Steel Wheels/Urban Jungle Tour is een ware zegetocht.

In 1993 stapt Bill Wyman op. Onregelmatig verschijnen er nog nieuwe albums, de ene beter (A Bigger Bang – 2005) dan de andere (Bridges To Babylon – 1997). Maar vooral de massaal bezochte wereldtournees, met repertoire dat zo goed als helemaal leunt op de oude successen, houden de Stones vitaal en in leven. In Copacabana wordt in 2006 zelfs voor een publiek van anderhalf miljoen mensen gespeeld. Na het verschijnen van Hackney Diamonds gaf Richards al te kennen dat de Rolling Stones ooit zullen eindigen, hij zei niet wanneer. De verzameling sterke nieuwe songs die Hackney Diamonds vormt, geeft de uitgedunde band voorlopig weer alle bestaansrecht.

(MR)