In 1990 scoort Madonna een wereldhit met het nummer Vogue. Hier gaat echter een hele geschiedenis aan vooraf. Met het nummer refereert zij aan de ballroom cultuur die in de jaren 70 in New York ontstaat. Het is in eerste instantie een veilige haven voor Afro-Amerikaanse en Latino LGBTQ+ mensen.
De eerste zogenaamde ‘drag balls’ vinden al plaats vanaf 1880, maar de moderne ballroom-scene ontwikkelt zich vanaf ongeveer 1970. Zwarte en gekleurde transvrouwen richten ‘huizen’ op. Een huis wordt gerund door een ‘moeder’ en biedt een veilige thuishaven voor LGBTQ+ jongeren. Tijdens een ball kunnen personen die niet voldoen aan de normen van de maatschappij wat betreft gender, kleur en seksualiteit samenkomen en vieren dat zij er toe doen.
Madonna’s Vogue zorgt er in 1990 voor dat de ballroom-subcultuur meer in de schijnwerper komt te staan.
Madonna - Vogue
Naast onder meer schoonheidswedstrijden is het vogue dansen een belangrijk onderdeel van de ballroom-scene. Soms strijden twee vogue dansers tegen elkaar. Er zijn tegenwoordig grofweg drie vogue dansstijlen te onderscheiden: old-way (nadruk op symmetrische lijnen), new-way (hoekige bewegingen en zogenaamde ‘clicks’ van ledematen en gewrichten) en vogue femme (hier draait het om vloeiende bewegingen en vrouwelijkheid). De muziek komt voornamelijk vanuit het house genre, dat eind jaren 80 in Chicago ontstaat en wordt gemaakt door zwarte artiesten. Vaak is er ook een MC aanwezig die de optredens van snedig commentaar voorziet.
Frankie Knuckles - Baby Wants to Ride
In 1990 komt de documentaire Paris Is Burning van regisseur Jennie Livingston uit. Livingston volgt gedurende de jaren 80 een aantal personen uit de ballroom cultuur van New York. Belangrijke thema’s die de documentaire belicht zijn de AIDS-crisis, trans- en homofobie, racisme en geweld tegen de LGBTQ+ community. Daarnaast laat de documentaire de sprankelende en wervelende ballroom cultuur in al haar uitbundigheid zien. In de docu is het nummer Got to Be Real van Cheryl Lynn te horen.
Cheryl Lynn - Got To Be Real
Ook in de realityshow RuPaul’s Drag Race, een wedstrijd waarin drag queens het tegen elkaar opnemen, komen veel invloeden uit de ballroom-cultuur terug. Drag queens moeten zelf hun outfits maken en laten hun dansskills zien, waarin de nodige stunts en vogue-elementen terugkomen. De show draagt bij aan de zichtbaarheid van LGBTQ+ personen. Bovengenoemd nummer van Cheryl Lynn wordt in de show tevens als lipsync-nummer gebruikt - aan het einde van de aflevering moeten de twee drag queens die het minst presteren het tegen elkaar opnemen in een lipsync waarin ze playbacken en dansen op een nummer. De show krijgt ook buiten Amerika spin-offs, met Drag Race Holland als Nederlandse versie. De presentator RuPaul, Amerika’s bekendste drag queen, maakt zelf overigens ook muziek, met nummers waar je prima op kunt voguen.
RuPaul - Miss Lady DJ
In Nederland wordt in 2013 het eerste ballroom-huis opgericht door Amber Vineyard. Je kunt tegenwoordig op veel verschillende plekken in Nederland vogue danslessen volgen en er worden de nodige balls georganiseerd. Ook in de rest van de wereld worden voguen en ballroom steeds populairder. Talloze popartiesten gebruikten elementen uit de ballroom cultuur in hun muziek. Renaissance (2022) van Beyoncé is daar een goed voorbeeld van. Het album zit vol verwijzingen naar elementen, waaronder housemuziek, die verbonden zijn met ballroom. Ook tijdens haar Renaissance tour kon je je als publiek vergapen aan vogue dansers.
Beyoncé - Pure/Honey
(JvQ)
