Wolfgang Rihm (1952) werd al voor zijn dertigste tot de meest vooraanstaande Duitse moderne componisten gerekend, en zijn reputatie is sindsdien eigenlijk alleen maar gegroeid. Rihm studeerde bij Fortner en Stockhausen. Laatstgenoemde gold tot eind jaren zeventig als de onbetwistbare leider van de Duitse (en internationale) avant-garde, maar Rihm heeft hem inmiddels volkomen overvleugeld. Gedeeltelijk
… komt dat ongetwijfeld door Rihms enorme productie, gecombineerd met het feit dat hij, in tegenstelling tot Stockhausen, niet voor in moderne muziek gespecialiseerde ensembles schrijft. De faam van Rihm heeft echter ook met het karakter van zijn muziek te maken: deze is ontegenzeggelijk modern, maar heeft tegelijk een extraverte emotionele lading die haar veel toegankelijker maakt dan de vaak veel intellectueler overkomende andere avant-gardemuziek. Het zou onjuist zijn die eigenschap te verbinden met de in het laatste decennium van de twintigste eeuw sterk opgekomen neo-romantiek. Rihms bijna expressionistisch aandoende emotionaliteit was van meet af aan zijn handelsmerk. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het hier opgenomen Tutuguri, geschreven in de jaren 1980-1982. Het gaat hier om een bijna twee uur durend werk voor spreker (die nauwelijks iets te doen heeft), koor en orkest. Het is gebaseerd op een gedicht van Antonin Artaud, waarin een mysterieus avondlijk ritueel wordt geschetst. Rihm was zo onder de indruk van dit gedicht, dat hij bijna onmiddellijk muziek hoorde na het lezen en zich voorstellingen ging maken van een choreografische uitvoering - vandaar de ondertitel ‘Poème dansé’ - waarin de rituele krachten van de poëzie tot uiting zouden komen. Die rituele kracht moest ook in de muziek hoorbaar worden. Zij moest als een soort ruwe, onberedeneerde oerkracht overkomen en voortgaan in een soort vrije stroom. Het resultaat is een soms onthutsende maar vaak meeslepende klankervaring, ondanks de wel erg grote lengte. Het werk wordt hier met hoorbaar enthousiasme uitgevoerd door het SWR Vokalensemble Stuttgart en het Radio-Sinfonieorchester Stuttgart des SWR onder leiding van Fabrice Bollon. (JvG)meer
