Terug naar boven

Curiosa klassiek: Klokken (1)

De klok neemt in de geschiedenis van het Avondland zo'n belangrijke plaats in, dat een kunsthistoricus eens de eenheid van de Europese volken typeerde als Klokken-Europa. De verschillende kerkklokken riepen immers de levenden tot arbeid en gebed, en ook de doden werden uitgeluid door middel van klokgelui.

De cd Eine Reise durch Glockeneuropa bevat opnamen van een groot aantal klokken op meer dan 70 verschillende locaties (met Duits gesproken toelichtingen).

Eén van de meest indrukwekkende tracks laat de middeleeuwse klokken van de Dom in Utrecht horen. Dit overweldigende gebrom is het werk van Geert van Wou (ca.1450-1527), die misschien wel de belangrijkste klokkengieter van Europa was.

(De Dom van Utrecht)

Niet minder imponerend is de Gloriosa, in 1497 gegoten door Geert van Wou voor de Dom in Erfurt.

(De Dom van Erfurt)

Ook het werk van de gebroeders Hemony kon uiteraard niet ontbreken. In 1659 goten zij niet alleen twee klokken voor de Zuiderkerk in Amsterdam, maar ze herstemden eveneens de bestaande grote klok van Gobel Moer.

(De klok van Gobel Moer)

De familie Hemony was eveneens befaamd vanwege haar carillons. De gebroeders hadden een geheim om hun klokken zo zuiver mogelijk te stemmen. Zij werkten hiervoor samen met de blinde fluitist en beiaardier Jacob van Eyck, die met zijn uitzonderlijke gehoor in staat was om de complexe deeltonen van de klokken op elkaar af te stemmen.

Carillonmuziek hoeft niet oubollig te zijn. De hedendaagse componist Peter Schat componeerde ooit het werk Alarm voor drie Amsterdamse carillons, waaronder het in 1993 gerestaureerde Hemony carillon van de Zuiderkerk.

(Peter Schats Alarm, op.40)

In Engeland kent men het zogenaamde Change-Ringing, waarbij een speciaal gilde de klokken in dalende toonladders laat horen. Hier horen we een voorbeeld vanuit St Paul's Cathedral in Londen.

(St Paul's Cathedral, Londen)

(HJ)