De 14e eeuwse Guillaume de Machaut is vooral beroemd om de enige mis die hij componeerde, de Messe de Nostre Dame - oftewel, een mis gewijd aan de maagd Maria. De opnamegeschiedenis van dit enkele werk omspant intussen al bijna tachtig jaar, een periode waarin veel is veranderd.
De oudste opname, van enkele delen uit de mis in 1936, is niet in onze collectie aanwezig, maar is wel op Youtube te horen... In de jaren vijftig kwamen er eindelijk enkele complete opnamen te voorschijn, waaronder deze uit 1956, van het ensemble Pro Musica Antiqua onder leiding van Safford Cape.
Zoals op deze beide opnamen te horen is, werd deze mis (en vele andere muziek uit middeleeuwen en renaissance) gezongen, begeleid door een instrumentaal ensemble. Tot in de late jaren zeventig zou dit de trend blijven, maar er waren al enkelen die pleitten voor een volledige a capella uitvoering, zonder instrumenten. De bekendste hiervan was die van het Taverner Consort, onder leiding van Andrew Parrott. In 1983 maakten zij een belangrijke opname, waar ze de mis van Machaut ook voor het eerst in zijn liturgische context plaatsten, inclusief gregoriaanse gezangen.
De invloed van deze opname was groot: instrumentale begeleiding van Machauts mis is tot op de dag van vandaag vrijwel uit den boze. Desondanks liepen de interpretaties van de mis behoorlijk uiteen. Deze opname van het Orlando Consort (2007) is bijvoorbeeld niet alleen een stuk lager maar ook veel ruwer dan deze uiterst loepzuivere benadering van Dominique Vellard uit 1990. (Hier zingt overigens nog de piepjonge en toen nog onbekende Andreas Scholl mee!)
De goed ontvangen opname uit 2007 van het ensemble Diabolus in Musica duikt daarentegen weer flink de diepte in... De meest recente opname van Machauts mis is die van ensemble Musica Nova. Bij hen valt vooral het tempo weer op: vergeleken met de beschikbare opnamen op Muziekweb zijn ze veruit het traagst, waarmee het stuk weer een heel andere sfeer krijgt.
(TC)
