Terug naar boven

Friesland: De mythe van The Serenes

In 2013 bezorgde Excelsior Recordings een geremasterde heruitgave van het album Barefoot And Pregnant (1990) van de Friese band The Serenes. De release werd onder andere gevierd met een tribute-concert tijdens het festival Welcome To The Village in Leeuwarden, met bekende namen uit de Excelsior-stal, zoals Anne Soldaat en Jelle Paulusma (Daryll-Ann) en Jacco de Greeuw (Johan). Een filmploeg van Omrop Fryslân was ter plekke en tekende bij hen niets dan lof op voor de invloedrijke indie-band uit Joure. Opvallend was de (zichtbare) afwezigheid van de bandleden zelf, een laatste, kenmerkende daad van het enigmatische, in 1995 uiteengevallen The Serenes.

The Serenes wordt eind jaren 80 opgericht door Paul Dokter en Theo de Jong, die beide zingen en gitaar spelen. Dokter was daarvoor frontman van de Toylets, een dark wave band die aan de voet stond van de Friese Bries. De Jong was gevraagd op toetsen bij Toylets, maar speelt welgeteld één concert mee voordat Dokter de band opheft. Het duo experimenteert een tijdje in de elektronische muziek, maar na een mislukte poging om een pasklare electro-hit af te leveren, grijpen zij naar de gitaren. Aangevuld met bassist Ale Bosma en drummer Joan Hooghiemstra beginnen zij te werken aan de songs van Barefoot And Pregnant. Het album komt tot stand in de Face Sound Studio in Lemmer, samen met producer en technicus Joop van der Linden.

In de documentaire De myte fan The Serenes (2014) van Omrop Fryslân, is het archiefbeeld te zien van Dokter en De Jong die in een groen en weids Fries graslandschap staan. Een interviewer buiten beeld wil weten waar zij hun inspiratie vandaan halen. Dokter draait zich half om en wijst naar het landschap. De Jong voegt er nog haastig aan toe dat daarnaast muziek uit de jaren 60 hen heeft beïnvloed. Het tekent de verhouding tussen romanticus Dokter en de meer pragmatische De Jong, wat een weg vindt naar Barefoot And Pregnant. Hun barokke gitaarsongs klinken weids, melancholisch en ruraal en dragen tegelijk de ambachtelijk popsong in zich van bands als The Beatles, The Byrds en The Velvet Underground. Hiermee vinden zij ook aansluiting bij tijdgenoten als The La’s, The Chills en The Smiths. The Serenes slaat zodoende aan als een indie-sensatie bij de Nederlandse schrijvende pers en alternatieve radio-omroepen VPRO en VARA.

Wanneer de media willen weten wie The Serenes zijn, stuiten zij op een hoop schuchterheid en zelfs onwil. In spaarzame interviews willen Dokter en De Jong voornamelijk kwijt dat zij niets met de Randstedelijke rock ‘n-rollwereld hebben en zich het liefst in de Friese natuur bevinden. Een dommige interviewer in het VPRO-televisieprogramma Geen C te Hoog wordt uitgekafferd door Dokter. Hun muziek moet maar voor zichzelf spreken, ook op het podium, waar nauwelijks wordt gecommuniceerd met het publiek. Het mysterie dat zo rondom The Serenes ontstaat, werkt aanvankelijk in het voordeel van de groep. Maar met name Dokter keert zich steeds meer tegen het toenemende succes. Na een uitputtende Europese tournee en muzikale onenigheid met De Jong stapt hij uit de band, gevolgd door Bosma.

De Jong gaat door met The Serenes, dat ondertussen getekend heeft bij het major label BMG. Met nieuwe gitarist Jacob Veenstra, kost het drie jaar om het nieuwe album Back To Wonder (1993) te maken. Het kan opnieuw rekenen op een goede ontvangst, hoewel zowel voor pers als publiek de aanvankelijke magie van The Serenes er een beetje af is. Amerika lonkt, maar het aldaar promoten van de plaat is geen topprioriteit voor het major label en zo dooft dit momentum. Dat geldt ook steeds meer voor de band zelf. De Jong gaat verder met de band Simmer, dat meer aansluiting zoekt bij de heersende indie-rock. Hun enige album Mothertongue (1997) verschijnt op Excelsior Recordings en wordt goed ontvangen, maar doet verder weinig. Gedurende de jaren 10 vinden De Jong en Dokter elkaar weer en maken zij samen muziek in de studio van Dokter, puur voor eigen plezier. Totdat Dokter in 2020 onverwacht overlijdt aan een hartstilstand.

Barefoot And Pregnant blijft gerekend worden tot één van de beste albums dat ooit in Nederland verscheen.

MR