Oswald von Wolkenstein (c.1377-1445) was een kleurrijke en merkwaardige figuur in de muziekgeschiedenis. Hij was een zoon van (lagere) adel en werkzaam als diplomaat, maar ook als dichter en muzikant. Reizen was één van zijn grootste passies. Zelf was hij afkomstig uit Zuid-Tirol. Zijn poëzie is zeer gevarieerd: religieus, filosofisch, humoristisch en ook zeer gepassioneerd als het over de liefde gaat. Zijn werken zijn overgeleverd in twee lijvige boekwerken en vrijwel allemaal voorzien van muziek, hoewel niet alle melodieën van zijn eigen hand zijn. Dit is geheel in de traditie van de Duitse Minnesänger die nieuwe woorden maakten op bestaande muziek. Oswald von Wolkenstein deed dit echter ook op de muziek van polyfone liederen, een vorm die afkomstig was van zijn tijdgenoten uit Italië. Als hij bestaande muziek gebruikte dan bewerkte hij deze echter wel grondig. Zijn muziek is evenals zijn poëzie zeer gevarieerd. (LW)
Guillaume de Machaut is één van de eerste componisten die zich bewust was van zijn eigen belang in de muziekgeschiedenis: aan het einde van zijn leven verzamelde hij zijn complete werk in een groot boek. Netjes geordend bevat dit bewaard gebleven handschrift naast al zijn composities ook 15 lange verhalende gedichten en ruim 250 lyrische gedichten. Machaut was niet alleen veelzijdig, maar ook uniek omdat hij commentaren bij zijn eigen werk schreef. Het bekendst is wel zijn ‘Messe de Nostre Dame’, de eerste mis die als één geheel is gecomponeerd. Verder heeft Machaut vooral wereldlijke muziek geschreven, in alle genres die toen gebruikelijk waren, zoals het chanson en de virelai. Zijn veelzijdigheid zorgde ervoor dat hij zich in zijn eigen tijd al een grote faam had verworven. Deze faam heeft zich voortgezet tot in onze tijd: Machaut wordt nog steeds gezien als een van de belangrijkste componisten in de Westerse muziekgeschiedenis. En als je zijn muziek beluistert is dat ook wel begrijpelijk. Een goed begin is de genoemde mis, en de motetten. (TC)
Wagner mag dan wel beroemd zijn geworden met zijn zogenaamde ‘Tristan-akkoord’, Francesco Landini heeft het voor elkaar gekregen dat zijn eigen achternaam een naam voor een enkele cadens (de wending naar het slotakkoord van een stuk) werd: de ‘Landini-cadens’. Als je een willekeurig stuk van Landini tot het einde toe beluistert weet je meteen hoe zo’n cadens klinkt. De naam van deze cadens is handige reclame voor Landini zelf, en dat is maar goed ook: voor de liefhebber is zijn muziek zeer de moeite waard. Ergens tussen 1320 en 1340 geboren, werd Landini in zijn jeugd blind, maar dat weerhield hem niet van een actief muziekleven in Noord-Italië. Hij componeerde ruim 150 werken, vaak op zelf geschreven teksten, zong en speelde orgel, en was ook instrumentenbouwer en –stemmer. Landini’s composities zijn bijna allemaal wereldlijke liederen in diverse genres, soorten en stijlen, van eenvoudige dansliedjes tot kunstig gestructureerde werken. (TC)
Over leven en werk van Johannes Ciconia bestond al reeds lang een diepgaande studie van de Belgische musicologe Suzanne Clercx. In haar 'Johannes Ciconia, un musicien liègeois et son temps' werden echter meer vragen opgeroepen dan beantwoord. Vooral het plaatsen van Ciconia's oeuvre te midden van dat van zijn tijdgenoten was problematisch, terwijl van verschillende werken het raadselachtig bleef voor welke gelegenheid ze waren gecomponeerd. Inmiddels heeft recent onderzoek uitgewezen dat de tot nu toe aangehouden geboortedatum van Ciconia niet ca. 1335 maar ca.1370 moest zijn en dat tevens de Johannes Ciconia die in enkele Italiaanse archieven wordt genoemd een clericus was, waarvan de componist Ciconia de - onwettige - zoon was. Ciconia jr. werd geboren in Luik, waar hij waarschijnlijk een groot deel van zijn opleiding kreeg en ging kort voor het einde van de 14de eeuw naar Italië, waar hij uiteindelijk werkzaam zou zijn aan de kathedraal van Padua tot aan zijn dood in 1412. (JvG)
(bron: wikipedia)Een bos is een begroeiing (aanplant of vegetatie/formatie) met bomen in een dominante boomlaag, of meerdere boomlagen.
Afhankelijk van de overheersende groeivormen en afmetingen van de plantengroei zijn wel vegetatielagen te onderscheiden: de moslaag, kruidlaag, struiklaag en de altijd aanwezige boomlaag (of boomlagen). Niet alle lagen zijn altijd aanwezig in de begroeiing, of even sterk aanwezig. Er kan daarbij een ondergroei zijn van mossen, kruiden en/of struiken, en de bodem kan rijk zijn aan schimmels. Ook kunnen de stammen, takken... meer
Dat Johannes Ockeghem één van de grootste componisten uit de vijftiende eeuw was, bleek al snel, toen niemand minder dan Josquin Desprez een ontroerend en indrukwekkend stuk voor zijn overleden meester schreef, 'Nymphes des bois'. En hij was niet de enige: Ockeghem werd door dichters en musici uit zijn tijd direct gezien als een grootmeester, als componist en als zanger. Tegenwoordig wordt zijn muziek veelal omschreven als relatief ontoegankelijk, omdat die in één enkele polyfone stroom doorgaat, zonder dat er duidelijke scheidingen worden aangebracht die ons oor wat ademruimte geven. Juist deze eigenschap geeft Ockeghems muziek echter ook zijn bijzondere spanning en concentratie. De muziek van Ockeghem is inderdaad niet makkelijk in het oor liggend, maar wel verfijnd van structuur en zacht van klank. Dit is vooral duidelijk in zijn missen, en dan met name in de melancholische Missa 'Mi-Mi'. Andere hoogtepunten zijn de Missa 'prolationum' en het Requiem (de eerste meerstemmige Requiem-zetting in de geschiedenis!). Ockeghem schreef ook enkele motetten en een twintigtal chansons. (TC)