Het intellectuele geweten van de muzikale vijftiende eeuw, zo is Tinctoris wel te typeren. Twaalf geschriften zijn van hem bekend, waarin hij (in het Latijn geschreven) alle mogelijke aspecten van muziek behandelt. Van fundamentele elementen als toonhoogte en ritme tot de kunst van de meerstemmigheid en de oorsprong en betekenis van muziek: geen aspect liet hij onbelicht. En dat alles in groot detail en met een scherpe geest. Tinctoris’ geschriften geven ons een ongelooflijk gedetailleerd inzicht in hoe men in de vijftiende eeuw over muziek dacht en hoe men ermee omging. Maar ook in zíjn tijd had Tinctoris groot aanzien. Naast zijn theoretische werk heeft Tinctoris ook gecomponeerd, hoewel het niet veel is – en er zijn bovendien maar weinig opnames van zijn muziek gemaakt. De enkele bekende stukken zijn echter wel van hoog niveau, met de Missa l’homme armé als hoogtepunt. (TC)
Dat Johannes Ockeghem één van de grootste componisten uit de vijftiende eeuw was, bleek al snel, toen niemand minder dan Josquin Desprez een ontroerend en indrukwekkend stuk voor zijn overleden meester schreef, 'Nymphes des bois'. En hij was niet de enige: Ockeghem werd door dichters en musici uit zijn tijd direct gezien als een grootmeester, als componist en als zanger. Tegenwoordig wordt zijn muziek veelal omschreven als relatief ontoegankelijk, omdat die in één enkele polyfone stroom doorgaat, zonder dat er duidelijke scheidingen worden aangebracht die ons oor wat ademruimte geven. Juist deze eigenschap geeft Ockeghems muziek echter ook zijn bijzondere spanning en concentratie. De muziek van Ockeghem is inderdaad niet makkelijk in het oor liggend, maar wel verfijnd van structuur en zacht van klank. Dit is vooral duidelijk in zijn missen, en dan met name in de melancholische Missa 'Mi-Mi'. Andere hoogtepunten zijn de Missa 'prolationum' en het Requiem (de eerste meerstemmige Requiem-zetting in de geschiedenis!). Ockeghem schreef ook enkele motetten en een twintigtal chansons. (TC)
