Vocale jazz is iedere jazzstijl, waarin de menselijke stem de hoofdrol speelt. In tegenstelling tot de instrumentale jazz zijn het de vrouwen die de vocale jazz domineren. Toen de jazz als stijl was geboren, eisten ze een plaatsje op in de frontlinie van bands van pioniers als Louis Armstrong (Lil’ Hardin) en Duke Ellington (o.a. Ivie Anderson). Tijdens de swing-periode kwamen twee zangeressen op die tot op de dag van vandaag hun stempel op de vocale jazz drukken: Billie Holiday en Ella Fitzgerald. Fitzgerald zong niet alleen haar liedjes, maar gebruikte haar stem ook om te scatten, een techniek waarmee de stem wordt gebruikt om woordeloos te improviseren zoals een muziekinstrument dat zou doen. Louis Armstrong, die in zijn vroege periode de blues zowel speelde (trompet) als zong, was één van de eerste zangers die die techniek ontwikkelde. In de jaren ‘40 ontwikkelde Eddie Jefferson de zogenaamde vocalese, door teksten te schrijven op (beroemde) instrumentale jazzcomposities en -improvisaties. Een vreemde eend in de bijt was Frank Sinatra die niet alleen een popidool was, maar door velen ook wordt beschouwd als de beste mannelijke jazzvocalist aller tijden. Moderne crooners als Jamie Cullum en Michael Bublé zetten die lijn voort. Naast individuele jazzzangeressen en -zangers zijn er nog de zanggroepen, bijvoorbeeld Lambert/Hendricks /Ross, Manhattan Transfer en Take 6.
Modern creative is de overkoepelden benaming voor iedere vorm van creatieve, vernieuwende, grensverleggende, vaak eclectische improvisatiemuziek. Hij wordt gebruikt om de voorhoede van musici aan te duiden die andere spel- of instrumentatieopvattingen hebben en nog onontgonnen muzikale gebieden verkennen. Zij combineren bijvoorbeeld elementen uit de free jazz en hard bop met compositietechnieken uit de klassieke muziek. Ook zijn onderdelen terug te vinden uit wereldmuziek en popstijlen als hiphop, funk en singer/songwriter. Een voorbeeld is de pianist Uri Caine die als solo-artiest klassieke muziek vermengt met geïmproviseerde muziek. Ook vrijwel alle albums van het label ECM zijn te kenmerken als modern creative jazz.
Neo-bop is de eigentijdse jazzstijl waarin alle bop-varianten voorkomen, evenals elementen uit de modal en free jazz. Het totaal aan bebop gerelateerde stijlen werd begin jaren tachtig nieuw leven ingeblazen door trompettist Wynton Marsalis. Zijn neo-bop vormt de optelsom is van alle bop-stijlen. Neo-bop is ook bekend onder namen als post bop en modern mainstream.
Nu-jazz is een mengvorm van jazz en eigentijdse elektronische (dans)muziek, die ontstond aan het eind van de jaren ’90. Typische jazzinstrumenten en jazzritmes en improvisaties van live spelende muzikanten worden gemixt met elektronische muzieksoorten als drum & bass, techno of triphop. Draaitafels, samplers en laptops maken hun opwachting in de jazz. Termen als phusion, electro-jazz, jazztronica, future jazz en electronic jazz refereren over het algemeen aan hetzelfde genre.
