Pop als zelfstandig genre binnen de popmuziek is eigenlijk een kunstmatige categorie. Het omvat alles wat buiten de andere popsoorten valt, maar bezit daarmee toch min of meer eigen kenmerken. In pop ligt de nadruk op het liedje. Compositie, melodie en productie zijn belangrijker dan stijl en inhoud. Pop ligt goed in het gehoor en spreekt idealiter een massapubliek aan. Onder haar beoefenaars treffen we dan ook veel hitmakers aan, uiteenlopend van The Beatles tot Michael Jackson, en van Simon & Garfunkel tot de Spice Girls.
De term ‘avantgarde’ stamt uit het leger. Het is een benaming voor de troepen, die als eersten onbekend terrein verkennen. De term duikt ook op in de kunst en geldt zowel in jazz als klassieke muziek als benaming voor de meest gedurfde stijlen. In popmuziek spotten avantgarde-artiesten met de wetten van popliedjes. Hoewel een avantgarde-componist het liefst zonder regels werkt, zijn afwijkende ritmes en toonsoorten in zijn muziek eerder regel dan uitzondering. De jaren zestig waren een gouden tijd voor de avantgarde. Veel rockbands improviseren er op los. Artiesten als Frank Zappa, Captain Beefheart en Soft Machine stoeiden met free jazz en atonale muziek. Avantgardisten pikken ook als eerste nieuwe instrumenten (synthesizers) en technieken (cut-up, sampling) op.
Hardrock is een eind jaren zestig ontstaan bastaardmengsel van blues, rhythm & blues en rock-‘n-roll, gekenmerkt door een hoog geluidsvolume, een zwaar vervormde gitaarsound en agressieve vocalen. Led Zeppelin en Deep Purple gelden als de eerste, archetypische hardrockbands. Hardrockfans onderscheiden zich door hun uiterlijk (lang haar, leren of spijkerjasjes) en hebben vaak een voorliefde voor horrorfilms. Metal, aanvankelijk 'heavy metal' genoemd, is het extremere vervolg op hardrock. Het debuut van Black Sabbath geldt als de eerste metalplaat. Eind jaren tachtig beleeft metal een heropleving, met groepen als Iron Maiden en Judas Priest. Geïnspireerd door deze New Wave Of British Heavy Metal komen in de VS thrashmetalbands als Metallica en Slayer op. Vanaf de jaren tachtig ontstaan er tientallen termen om alle uiteenlopende substijlen te kunnen omschrijven. Hieronder vallen southern rock, stonerrock, doommetal, black metal, deathmetal, gothic metal, funkmetal, hair metal, speedmetal en nu metal.
