Het klimaat is dankbare gesprekstof. Het is altijd een makkelijke opening van een gesprek: ‘wat een rotweer’ of ‘lekker weertje’. Iedereen vindt er iets van en met name in een land als Nederland, waarin het klimaat zo veranderlijk is, levert dat altijd een soepel praatje op.
Backwater Blues – Bessie Smith
Pijnlijker worden die gesprekken wanneer het gaat over de humanitaire rampen die het oncontroleerbare klimaat kan aanrichten, in de vorm van natuurrampen als bosbranden in tijden van droogte, of juist overstromingen in tijden van zware regenval. Blueszangeres Bessie Smith schreef het klagende Backwater Blues naar aanleiding van de overstroming van de Cumberland rivier in Nashville tijdens kerst 1926.
When The Levee Breaks – Led Zeppelin
Ook When The Levee Breaks is van oorsprong een bluesnummer van Kansas Joe McCoy en Memphis Minnie uit 1929. De versie van de Britse hardrockband Led Zeppelin uit 1971 laat het flink stormen en donderen in de vertelling over de verwoestende overstroming van de Mississippi in 1927, maar dat met dezelfde ramp in 2011 weer akelig actueel raakte.
After The Gold Rush - Linda Ronstadt, Valerie Carter, Emmylou Harris
De huidige ecologische bewustwording vindt niet voor het eerst plaats. De hippies bijvoorbeeld keerden in de late jaren 60 terug naar de natuur en bezongen hun zorgen over de groeiende massa-industrie en toenemende uitputting van de aarde. Zoals Neil Young in het titellied van zijn album After The Gold Rush (1970), hier tergend mooi vertolkt door drie grote countryzangeressen.
Mercy Mercy Me (The Ecology) – Marvin Gaye
Uit de soulhoek kwam deze bewustwording vooral bij Marvin Gaye vandaan. Op zijn album What’s Going On (1971) spreekt de zanger met de fluwelen stem zijn zorgen over de wereld uit: ‘Where did all the blue skies go? Poison is the wind that blows’.
A Day In The Life Of A Tree – The Beach Boys
Songwriter Brian Wilson schreef samen met tekstschrijver Jack Rieley over de wederwaardigheden van een boom. Deze lijdt zwaar onder de gif en luchtvervuiling die de mens hem brengt. Het verscheen op het album Surf’s Up (1971).
London Calling – The Clash
Acht jaar later schetst The Clash op het titelnummer van hun derde album London Calling een apocalyptisch beeld van de Britse hoofdstad. Het werd de Londense punkgroep duidelijk ingegeven door de toename van kernbommen en kerncentrales die – wanneer het misgaat, zoals in het geval van een meltdown – een klimaat onleefbaar maken.
Heatwave - Hotpants Romance
Hittegolven zijn vooral een zegen als je wat in de zee kunt dobberen en verder geen verplichtingen hebt. De toenemende hittegolven – met verwoestende droogtes en branden tot gevolg – werpen vooral de vraag op of we hier van mogen genieten of ons juist grote zorgen moeten maken om de klimaatveranderingen. Het onstuimige Britse punktrio Hotpants Romance heeft er in ieder geval nog lol in, terwijl zij aftellen in de factoren van zonnebrandcrème.
The Effects Of Climate Change On Densely Populated Areas – The People Under The Stairs
De rappers van The People Under The Stairs beschrijven de gevolgen van een hittegolf in een minder frisse wijk van Los Angeles (waar de groep vandaan komt). Niemand slaapt goed en de hitte zorgt ervoor dat iedereen een kort lontje heeft, waardoor escalaties niet uitblijven.
The 1975 Feat. Greta Thunberg – The 1975
Niet vreemd dat onder de jongeren die de toekomst hebben het protest groeit tegen de trage wijze waarop de wereld klimaatverandering te lijf gaat en soms zelfs negeert ten behoeve van de economie. De Britse groep The 1975 laat de jonge activist Greta Thunberg het woord doen. De stem van deze Zweedse tiener is dwingend en haar boosheid klinkt oprecht, waardoor zij menig klimaatontkenner op de kast weet te jagen.
Amazonia - Gojira
De Franse groep Gojira grossiert in felle metal, maar is geen alledaagse metalband. De meeste bandleden groeiden op in het Zuid-Franse en natuurrijke Bayonne. Als natuurliefhebbers ageren zij tegen de wijze waarop de mens de natuur behandelt. Zoals het Braziliaanse Amazonewoud dat ontgonnen wordt voor economische doeleinden, met gevolgen die uiteindelijk ons klimaat zullen beïnvloeden.
Atlantic – The Weather Station
De Canadese singer-songwriter Tamara Lindeman breekt in 2021 door met het album Ignorance, een broeierige melange van yacht rock, disco, jazz en folkrock. In Atlantic bezingt zij het dilemma of je nog ongestoord van het weer en de natuur mag genieten, zonder te beseffen dat er zaken misgaan en escaleren: ‘Thinking I should get all this dying off my mind. I should really know better than to read the headlines’.
A Hard Rain's A-Gonna Fall – Bryan Ferry Laten we deze playlist even symbolisch als groots eindigen met dit nijpende nummer van Bob Dylan, uitgevoerd door de Britse crooner en Roxy Music-zanger Bryan Ferry.
Samenstelling en tekst: Mark Ritsema
Vormgeving: Judith de Rond
Illustratie: JK157963
