Le sacre du printemps

De impact van Stravinski’s scandaleuze ballet Le Sacre du Printemps is vergelijkbaar met die van Beethovens Vijfde Symfonie. Beide werken waren epoque makend: Beethovens symfonie voor de ‘unendliche Sehnsucht’ van de romantiek, Stravinski's ballet voor de mokerslagen, harde dissonanten en ongrijpbare ritmes van de moderne tijd. Ook voor Stravinski waren die ritmes in eerste instantie ongrijpbaar,… zoals de latere revisies met hun verschuivende maatstrepen laten zien. ‘Toen ik Stravinski leerde kennen, en later Picasso, begreep ik dat rebellie onmisbaar is in de kunst en dat de schepper altijd tegen iets rebelleert, al was het maar instinctief’, aldus ooggetuige Cocteau over de roemruchte première in 1913 (Stravinsky in de Spiegel van zijn Tijd, Overbeeke 1994). Volgens eigen zeggen was de componist diep ontdaan door het schandaal, dat ironisch genoeg zijn grootste triomf zou blijken te zijn. In een veel later gemaakte documentaire weet hij het fiasco vooral aan Nijinski’s choreografie, waarbij hij het corps de ballet typeerde met de legendarische opmerking ‘knock-kneed, long-braided Lolitas, jumping up and down.’ Het is echter maar de vraag of we Stravinski's verontwaardiging erg serieus moeten nemen. Vele jaren later, na de rustig verlopen première van de opera The Rake’s Progress, reageerde de oude vos met de veelzeggende opmerking: ‘Jammer, geen schandaal!’ (HJ)meer