Rachid Taha was altijd een outsider. Geboren in Algerije, maar als 13-jarige jongen verhuisd naar Frankrijk. Zijn muziek hing ook tussen twee werelden. Hij omarmde Noord-Afrikaanse stijlen als raï en chaabi, maar was even zeer verslingerd aan rock en elektronische muziek. Hij was de onwaarschijnlijke rebel die de werelden van Om Kalsoum en The Clash met elkaar verbond.
Het was een compleet andere wereld waar Rachid Taha in 1968 terecht kwam toen hij 13 jaar oud was. ‘Ik dacht dat ik Frans sprak, maar we waren in de Elzas aangekomen en ik verstond niets van het lokale dialect’. Dat gevoel van vervreemding zou als een rode draad lopen door Taha’s muziek. Met zijn eerste groep Carte de Séjour (‘Verblijfsvergunning’) nam hij in 1986 een cover op van Douce France, een patriottistisch lied van Charles Trenet. De groep veranderde niets aan de tekst, maar het feit dat het door Algerijnse jongeren werd gezongen gaf het lied een politieke lading. Het leidde zelfs tot vragen in het Franse parlement.
Als solo-artiest verkende Taha het spannende gebied tussen traditionele Noord-Afrikaanse muziek en Westerse rock. Buiten Frankrijk werd Taha opgemerkt met zijn Arabisch getinte cover van Rock The Casbah van The Clash. Mick Jones, gitarist van The Clash, gaf meerdere keren toe dat hij Taha’s versie beter vond dan het origineel.
In Frankrijk is Taha vooral bekend van zijn hit Ya Rayah. Het origineel van het lied was van de Algerijnse chaabizanger Dahmane El Harrachi. De liedtekst gaat over een ontheemde immigrant en herinnerde Taha aan zijn Algerijnse vader, die in Frankrijk leed aan heimwee naar zijn vaderland.
Dat dit lied zo’n grote hit in Frankrijk werd, lag aan de 1,2,3 Soleils-concerten. Tijdens die shows deelde Taha het podium met Khaled en Faudel. Het was de eerste keer dat Algerijnse artiesten het grote Parijse openluchttheater Bercy wisten uit te verkopen.
In zijn latere werk zocht Taha verder naar zijn Noord-Afrikaanse wortels. Zo nam hij voor de twee albums met de titel Diwan vergeten nummers uit Noord-Afrika op en zette deze in nieuw licht. Op zijn laatste album Zoom beleed hij zijn liefde voor de Egyptische zangeres Om Kalsoum.
In de laatste jaren van zijn leven was Taha betrokken bij Africa Express, het project van Damon Albarn waar artiesten uit verschillende culturen elkaar treffen. Binnen Africa Express werkte Taha samen met een orkest dat was samengesteld uit gevluchte Syrische muzikanten. Het bewijst dat Taha iemand was die graag de daad bij het woord voegde. Zijn werk is een constante roep om liefde en waardigheid. Hij had nog genoeg te doen, maar helaas overleed Rachid Taha in 2018 al op 61-jarige leeftijd.
(PdK)
