Wat doe je wanneer je een geluid wilt horen dat geen muziekinstrument je kan geven? Dan bouw je het instrument zelf! Verschillende artiesten bleken niet alleen talent te hebben als muzikant, maar waren ook handig genoeg om zelf iets nieuws te bouwen. Hier een kort overzicht langs onbekende, zelfgebouwde instrumenten.
1) De Moog
We beginnen met het succesverhaal van Robert ‘Bob’ Moog, de uitvinder van de Moog-synthesizer. Moog studeerde technische natuurkunde, maar leefde zijn voorliefde voor muziek al op 19-jarige leeftijd uit met zijn eigen bedrijf waarmee hij theremins bouwde. De synthesizer, een instrument dat door middel van elektriciteit klanken opwekte, bestond al, maar Moog verbeterde het en maakte het gebruikersvriendelijk. Zo was Moog de eerste die een klavier koppelde aan dit soort elektronica. Het album Switched On Bach (1968) waarop bekende klassieke muziek op het instrument werd gespeeld, betekende de grote doorbraak van de Moog-synthesizer. Bob Moog beschouwde zichzelf niet als een muzikant: “Ik maak gereedschap en de muzikanten zijn mijn klanten”. Tot Moogs klanten behoorden bekende artiesten als Rick Wakeman, John Cage en Jean Jacques Perrey. Hier een van de weinige fragmenten waarop Bob Moog zélf te horen is.
2) De charismo
Dat je ook zonder een uitgebreide technische studie nieuwe instrumenten kan uitvinden, bewijzen The Hackensaw Boys wel. Deze rootsgroep uit het zuiden van de VS bouwde een percussie-instrument uit diverse stukken schrootmetaal. Deze ‘charismo’ bestaat onder meer uit oude conservenblikken, fietsbellen en zelfs een wieldop. Justin Neuhardt, de bedenker van het instrument, zegt dat de charismo nooit af is. “Er valt iets af en er komt weer iets nieuws bij. "It’s an evolving thing…”
3) De koekblikbanjo
Het uitvinden zit de Nederlanders in het bloed. De telescoop, de microscoop, de cd-speler en de donut werden allemaal door Nederlanders bedacht. Ook op het terrein van de muziekinstrumenten laten de Nederlanders zich niet onbetuigd. Neem liedjesschrijver en beeldend kunstenaar Harm Goslink Kuiper. Zijn liefde voor muziek en houtbewerking leidde tot nieuwe instrumenten als de koekblikbanjo en de fruitkistjesgitaar. Het kostte Goslink de nodige moeite om de zelfbouwinstrumenten te stemmen en ze te leren bespelen, maar toen hij dat onder de knie had, volgde er wel een fraai album: Stil Leven.
4) De celestaphone
Sommige muzikanten verbeteren ook een bestaand instrument. Een voorbeeld daarvan is Washington Phillips. Hij verbouwde eigenhandig een celestaphone tot een instrument met een unieke klank. De celestaphone was gebaseerd op oudere instrumenten als de dulcimer en de harp en werd gebouwd door The Phonoharp Company, een kleine firma van instrumentbouwers uit Boston. Phillips, een gospelzanger uit Texas, plaatste een extra brug op het instrument, waardoor het een groter bereik kreeg. Bijna 100 jaar later klinkt het instrument daarom nog altijd als niets anders.
5) De radijsfluit
We eindigen deze reis langs opmerkelijke instrumenten bij het Vegetable Orchestra uit Oostenrijk, dat instrumenten bouwt uit groente. Dat is ook nog eens goed voor het milieu, want als de instrumenten kapot zijn, worden ze in stukjes gehakt en tot soep gekookt. Maar hoe klinkt een concert met radijsfluit, wortelxylo en kalebasbas? Dat hoort u in het volgende lied, een kleine knipoog naar Stravinsky.
(PdK)
