High School Drag - Phillipa Fallon
Jazz en poëzie zijn wapens waarmee de naoorlogse jongeren de stijve jaren 50 van hun ouders te lijf gaan. Aangespoord door de boeken van de Beat Generation zoekt de jeugd naar nieuwe vormen en een vrijere levensstijl. Zo ontstaat de beatnik-rage die al snel zijn weg vindt naar de mainstream. Actrice Phillipa Fallon speelt het dwarse maar knappe beatnikmeisje in de onschuldige Hollywoodfilm High School Confidential (1958).
Last Hotel And Some Of Dharma - Jack Kerouac
De grote held van de beatniks is de Canadees-Amerikaanse schrijver Jack Kerouac. Zijn energieke proza en gedichten vol onbesuisde gedachtestromen en wilde reisavonturen, laten zich lezen en beluisteren als swingende muziek. Zijn beroemdste roman On The Road verschijnt in 1957 en maakt hem tegen wil en dank tot een publiek figuur die ook enkele albums uitbrengt.
Zie Ik Maak Alle Nieuwe Dingen Nieuw - Simon Vinkeoog
In de jaren 60 is Simon Vinkeoog de Nederlandse lansbreker voor voorgedragen poëzie. Zo organiseert hij in 1966 de dichtersmanifestatie Poëzie in Carré met optredens van jonge, typische podiumdichters als Jules Deelder en Johnny van Doorn. Datzelfde jaar verschijnt van Vinkenoog het album Liefhebben, Zien En Proeven vol zalvende hippiegedichten, begeleid door zweverige muziek.
Dawn’s Highway, New Born Awakening - Jim Morrison/The Doors
Met zijn visionaire teksten grijpt de Amerikaanse zanger Jim Morisson terug naar 19de eeuwse symbolistische dichters als Arthur Rimbaud en Charles Baudelaire. Hij ziet de muziek van zijn band The Doors vooral als een vehikel voor zijn poëzie. Na Morrisons dood in 1971 stellen zijn bandleden An American Prayer (1978) samen uit banden vol gesproken poëzie die zij voorzien van begeleidende muziek.
The Revolution Will Not Be Televised - Gil Scott-Heron
Poëzie wordt een belangrijke protesttaal voor de Black Awareness beweging die gedurende de jaren 60 ontstaat in Amerika. Opzwepende Afrikaanse ritmes en funk lenen zich goed voor de even opruiende als swingende gedichten van onder andere The Last Poets en Gill Scott-Heron.
Piss Factory - Patti Smith
Zangeres en dichter Patti Smith begint haar carrière in het New Yorkse dichterscircuit. In haar gedichten vol onopgesmukte straattaal toont zij verering voor dichters en rocksterren als Arthur Rimbaud, Jim Morrison en Jimi Hendrix. Met haar rauwe voordracht Piss Factory uit 1974 wordt zij gezien als voorloper van de punk.
Beasley Street - John Cooper Clarke
Schuttingtaal, vuilspuiterij, anarchie en vooral veel humor kenmerken de punkdichters die, net als punkbands, hun eigen bundels uitgeven en zich vooral op het podium laten horen. John Cooper Clark maakt eind jaren 70 deel uit van de punkscene in Manchester en treedt op naast bands in de Britse punkclubs.
Voetbalknieën - Ton Lebbink
Ton Lebbink is eind jaren 70 portier van de Amsterdamse club Paradiso en drumt in de Nederlandse band Mecano. Daarnaast treedt hij op als dichter in het clubcircuit met als onverwacht succes het quasi-grappige Voetbalknieën in 1981.
Loraine - Linton Kwesi Johnson
De Jamaicaans/Britse podiumdichter Linton Kwesi-Johnson laat horen dat poëzie uitstekend samengaat met luie reggae en dub. Zijn gedichten zijn vaak politiek geladen, maar worden nooit zwaar, mede dankzij de broeierige en dansbare producties van zijn vaste producer Dennis Bovell.
Ari - Jules Deelder, Benjamin Herman
Rotterdammer Jules Deelder debuteert in 1966 op het eerder genoemde Poëzie in Carré. Met zijn razendsnelle en onversneden declamaties met Rotterdamse tongval, zoekt hij daarna aansluiting bij de punkdichters. Hij groeit uit tot een dwarse maar geliefde bekende Nederlander, dichter, jazzmuzikant en dandy die altijd zichzelf blijft tot zijn onverwachte dood eind 2019.
Lamento – Remco Campert, Benjamin Herman
Saxofonist Benjamin Herman, die eerder met Deelder speelde, schrijft in 2007 de muziek voor Campert, een documentaire over de bekende Nederlandse schrijver en dichter Remco Campert. Hij weet de hoogbejaarde dichter naar de studio te lokken om zijn Lamento voor te dragen.
A Mirror Of Youth - Saul Williams, David Murray
De Amerikaan Saul Williams is zowel rapper als zanger, dichter en acteur. Zijn talenten komen samen in de film Slam (1998) waarin hij een dichter speelt in het poetry slam-circuit van New York. Hij leent zijn stem aan uiteenlopende acts als Krust, Nine Inch Nails, Coldcut en de Amerikaanse jazzsaxofonist David Murray.
Humbled - Ursula Rucker
De Amerikaanse dichter en performer Ursula Rucker zet haar woorden kracht bij met beladen en intense performances waarin zij geen emotie schuwt. Zij is bij uitstek een poëet die gehoord moet worden en haar gedichten nauwelijks in boekvorm uitbrengt.
Firesmoke - Kate Tempest
Met veel succes schrijft Kate Tempest boeken, toneelstukken en poëzie. Zowel haar albums als boeken en bundels werden genomineerd voor belangrijke Britse prijzen. Ze gebruikt vaak harde en confronterende taal, maar weet hier, vooral als zij zelf voordraagt, ook mee te ontroeren.
My White Folks Can’t Call Me Nigga - Tenesha the Wordsmith
Opgegroeid met hiphop en poetry slams, gebruikt Tenesha Smith alias Tenesha the Wordsmith woorden als wapens tegen ongelijkheid, racisme en ander hedendaags onrecht. Zoals haar voorbeelden – de Black Awareness-beweging uit de jaren 60 - mag dat zowel genadeloos bijten als swingen.
Samenstelling en tekst: Mark Ritsema
Grafische vormgeving: Judith de Rond
Beeld afkomstig van albumhoes JK240886
