Van de Amsterdamse journalist en dj Oscar Smit verscheen vanaf 2017 de vijfdelige boekenserie De Paradiso Punkjaren. De Amsterdamse poptempel Paradiso was er als eerste bij toen in 1977 de punk losbarstte en boekte al vanaf de beginjaren Engelse, Amerikaanse en Nederlandse punkbands. In Oscars serie (er komt nog een zesde deel) ontstaat een beeld van de opkomst en gloriejaren van de Nederlandse punk in de late jaren 70 en vroege jaren 80. Voor een heruitgave van het eerste deel stelde hij het verzamelalbum Nederpunk, The Early Years 1977-1982 (2025) samen.
De jonge Oscar werd in 1977 gegrepen door het eerste album van Ramones en een concert van The Damned in Paradiso, met in het voorprogramma een van de eerste Nederlandse punkbands, The Flyin’ Spiderz uit Eindhoven: ‘Punk was in feite een nieuw nulpunt in de muziek en dat kon ik goed volgen’. Hij werd er ook onderdeel van, onder andere als redactielid van het legendarische muziek- en cultuurtijdschrift Vinyl, medewerker van het indie-label Rough Trade en muziekboeker en programmamaker voor de VPRO.
Speciaal voor Muziekweb.nl stelde Oscar de Playlist+ Nederpunk samen. Een verzameling nummers van obscure bands die vaak via kleine labels of zelf hun muziek uitbrachten. Met een hedendaagse band als Waterschade is op dat gebied weinig veranderd: ‘Er wordt tegenwoordig weer punk gemaakt door jonge bands en dat is heel divers. De vrouwenband Waterschade vind ik een van de betere.’
Maar de Playlist+ Nederpunk bevat vooral de vroege Nederlandse punkbands en hun antwoord op de punk die in 1977 uit Engeland was komen overwaaien: ‘Engelse bands waren vaak meer geladen en boos. In Nederland was punk minder serieus en meer fun.’
Helmettes - ½ 2
Jonge punks, geplukt uit de Amsterdamse punkplatenwinkel No Fun, maken in 1978 een fantastische, door Dirk Polak (Mecano) geproduceerde, single op het naar de winkel genoemde label. Dit is eigenlijk de achterkant van I Don’t Care What The People Say, maar de hard geschreeuwde titel is langzaam een iconische publieksfavoriet geworden.
Paul Tornado - Van Agt Casanova
Uit 1977. De eerste Nederlandstalige punksingle uitgebracht door het 1000 Idioten label uit Enschede. Zijn ‘ode’ aan toenmalig minister-president Dries van Agt (CDA) is nooit meer overtroffen door Tornado, wiens carrière als cultheld hooguit een jaar duurde.
Ivy Green- Wap Shoo Wap (I’m Sure We’re Gonna Make It)
Allereerste single van de punks uit Hazerswoude, uitgebracht als éénzijdige single in 1978. Uitgegroeid tot een echte Nederpunkklassieker. Het jonge Amsterdamse punklabel Wap Shoo Wap heeft zich ernaar vernoemd en mocht, als enige, in 2022 de single opnieuw uitbrengen.
Panic- Requiem For Martin Heidegger
Amsterdamse band die in 1977 van rock ’n roll overschakelde naar punk. Hun optredens waren nooit saai, mede door het spuiten met brandblussers. ‘Heidegger’ was tijdens concerten de grote publiekslieveling.
Mecano - Face Cover Face
De derde van de vier ooit door het No Fun label uitgebrachte singles. Het debuut van deze legendarische Amsterdamse band rond zanger Dirk Polak. Ze bestaan nog steeds, onder de naam Mecano Un-Ltd.
Frites Modern - Sesam Straat
Nederlandstalige punkband die in 1983 debuteerde met de cassette 6Met. Hun snelle versie van de Sesamstraat tune werd pas ruim 20 jaar later op een ander formaat heruitgebracht.
The Dummies - Dummies A Go Go
Legendarische punkband uit Leiden met de latere muziekjournalist Swie Tio als zanger. Ze brachten nooit iets uit. Dit pret(tige) punknummer is hun eerste officiële uitgave op vinyl, de compilatie Nederpunk The Early Years (2025).
Tits - We’re So Glad Elvis Is Dead
Over cultsingles gesproken. In 1978 was dit de eerste uitgave van het Amsterdamse Plurex label. Eigenaar hiervan, Wally van Middendorp, was tevens de zanger van deze gelegenheidsformatie en richtte daarna Minny Pops op.
Speedtwins - My Generation
Punkband uit Arnhem met redelijk sensationele SM-achtige optredens. Deze zeer snelle cover van The Who was in 1978 hun eerste single.
The Ex - War Is Over (Weapons For El Salvador)
In 1979 begon The Ex, als een echte punkband zonder muzikale achtergrond te spelen en dat doen ze nog steeds. Nog steeds geëngageerd en opererend volgens het DIY-principe. Dit was een single in 1981, ten tijde van de burgeroorlog in El Salvador.
Waterschade - Hedonist
Punk anno 2025. Hun korte en krachtige optredens met een beweeglijke zangeres, zijn een kleine sensatie. Het Haarlemse Waterschade is terug te vinden op de compilatie Girls To The Front (2025), waarop vrouwen van nu hun punk-stem laten horen.
The Softies- Suicide Pilot
Opmerkelijke punkband uit Amsterdam rond de Engelsman Big Mick (1948-2005). Hij regelde een sexclubexploitant als sponsor. De band bestond nog geen jaar, waarin Captain Sensible (The Damned) zelfs meespeelde.
Kelvinators - Punk No More
Amsterdamse band die al ruim 25 jaar meegaat. Volgens eigen zeggen maken ze rammelpunk. Op hun album What’s This Button For uit 2025 klinken ze iets strakker. Dit is echter een wat ouder nummer uit 2010.
The Riplets - Wanne Be Your Girl
Toen ik bij de VPRO bands boekte voor Club Lek/3voor12 maakte ik kennis met deze vrouwenpunkband uit Rotterdam. Lekker brutale rock ’n-roll-achtige punk. Dit is hun versie van I Wanne Be Your Man uit 2002, ooit door zowel The Beatles als Rolling Stones opgenomen.
Tox Modell - Paris St. Lazare
Experimentele punk uit 1981. De band, van waaruit het maandblad Vinyl werd opgericht, was onderdeel van de Ultra beweging, waarin op een DIY-wijze een andere draai aan punk gegeven werd. Ze staan prominent op de beroemde lp Parkhof (1981), opgenomen als eerbetoon aan de gelijknamige punkclub in Alkmaar. Daarnaast staan zij met andere Ultra bands op de verzamelaar Dokument - Ten Highlights In The History Of Popular Music 1981>1982 (1982).
Samenstelling en tekst - Oscar Smit
Introductie - Mark Ritsema
Vormgeving - Judith de Rond
