Zoals Bach wordt gezien als de schepper van het klavecimbelconcert, zo geldt Händel als de uitvinder van het orgelconcert. Maar daar waar van Händel minstens één klavecimbelconcert bekend is, schreef Bach zover we weten geen enkel concert voor orgel en orkest. Of toch wel? En zo ja, wat heeft dat dan te maken met de cantate Geist und Seele wird verwirret?
Na het enorm productieve seizoen 1724-1725, waarin Bach voornamelijk grootschalige koraalcantates componeerde, laat het jaar 1726 Bach van een andere kant horen. Zo componeerde hij in de zomer niet minder dan drie solocantates voor alt en orkest. Ondanks de bescheiden bezetting gaat het bij 'Geist und Seele' (BWV.35) toch om een groots opgezet werk. Dit komt vooral door de twee sinfonia's die beide cantatedelen openen.
(Het openingsdeel van de cantate, ofwel de 1e sinfonia, o.l.v. Masaaki Suzuki)
En juist in deze twee sinfonia's, die veel weg hebben van de hoekdelen van een heus soloconcert, speelt het orgel een grote rol (track 9 en 13). Waarom Bach het orgel hier zo'n prominente rol gaf is niet helemaal duidelijk, maar omdat de solopartij slechts gedeeltelijk is uitgeschreven lijkt het erop dat Bach zelf als organist optrad.
(De 2e sinfonia op deze cd uitgevoerd onder Philippe Herreweghe)
Extra bewijs voor dit 'verborgen' orgelconcert levert overigens een fragment van een onvoltooid klavecimbelconcert BWV.1059 dat op de eerste sinfonia van de cantate teruggrijpt.
(Het openingsdeel uit BWV.1059, gespeeld door Gustav Leonhardt)
Tja, orgelconcert of niet, in ieder geval bevat BWV.35 prachtige muziek en dat hebben de toehoorders op 8 september 1726 vast ook zo ervaren.
(JwvR)
