Eind jaren '50 zag de Hongaarse componist György Kurtág kans om voor een paar jaar te ontsnappen aan de communistische dictatuur. In Parijs volgde hij lessen bij o.a.
Messiaen en
Milhaud. Nog belangrijker was de invloed van de psychologe Marianne Stein. Zij behandelde de componist vanwege een 'writer's block'. Stein adviseerde Kurtág om zich zoveel mogelijk te beperken, door bijvoorbeeld te
… musiceren met slechts twee noten. De therapie hielp Kurtág om zijn geremdheid om te buigen tot een creatieve kracht. Neem het indrukwekkende Grabstein für Stephan, waarin de simpele klank van de open snaren van een gitaar wordt opgevangen door het dreigende dreunen van een grote trom. En dan is er de dramatische sprakeloosheid van het vocale werk: Samuel Beckett, What is the word. Reinbert de Leeuw werkte jaren lang intensief samen met Kurtág. Het was daarom Kurtágs wens dat De Leeuw de ensemblewerken voor deze uitgave zou opnemen. Volgens De Leeuws eigen woorden was dit zijn grootste uitdaging als dirigent, met wellicht Songs of sorrow and despair als de ultieme test. (HJ)meer