Na het voltooien van zijn Achtste Symfonie voorzag Mahler dat zijn Negende Symfonie zijn laatste zou zijn, omdat dit tenslotte ook het geval was geweest bij Beethoven, Schubert en Bruckner. Bijgelovig als hij was besloot Mahler daarom zijn Negende om te dopen tot Das Lied von der Erde. Hij meende vervolgens met een gerust hart te kunnen beginnen aan een volgende (en dus negende!) symfonie. Van de
… daaropvolgende Tiende voltooide hij echter alleen het Adagio, waarmee de Negende feitelijk dus toch nog zijn laatste voltooide symfonie was. Mahlers Negende is in alle opzichten indrukwekkend. Het orkest waaiert voortdurend uit in imposante klankvelden, alsof de teloorgang van de klassieke tonaliteit niet meer te vermijden is. De bitterheid van het rondo doet niet onder voor het meest cynische van Sjostakovitsj. De finale dooft uit in het niets, alsof Mahler afscheid van het leven neemt. Alsof, want feitelijk was deze finale niet het laatste dat Mahler naliet. Sinds musicoloog Deryck Cooke de schetsen van Mahlers Tiende Symfonie heeft bewerkt tot een uitvoerbaar geheel, kan het resignerende slot van de Negende moeilijk nog beschouwd worden als Mahlers laatste ademtocht. Niettemin maakt deze finale nog steeds diepe indruk, waardoor het vaak lang duurt voordat het publiek de stilte met geklap doorbreekt. (HJ)plus
