Terug naar boven

Muzikale wereldreis (25): Cambodja

De geschiedenis van Cambodja is omringd met treurnis. De Cambodjaanse cultuur is meerdere keren met uitsterven bedreigd. De muzikale rijkdom van het Aziatische land overleefde echter diverse (burger)oorlogen. Deze aflevering van 'Muzikale wereldreis' zet de recente muzikale ontwikkelingen centraal.

Cambodja is een land in Zuidoost-Azië dat wordt ingeklemd door de grotere buurlanden Thailand en Vietnam. De muziek heeft grote overeenkomsten met andere Aziatische landen, maar ook veel eigen kenmerken. Opvallend in de 20e eeuw is de opkomst van westerse invloeden.

Door de Franse overheersing, tussen 1863 en 1953, werd de Cambodjaanse muziek beïnvloed door westerse instrumenten. Zo zijn er koperblazers te horen in deze opname uit 1929:

Mr. Salat – Thong yon

Na de dekolonisatie nam de invloed uit het Westen niet af. Sterker nog, westerse popmuziek werd juist omarmd. Tussen de jaren 50 en 70 stonden artiesten als Pan Ron, Sinn Sisamouth en Ros Serey Sothea voor de hoop en wederopbouw. Deze vocalisten, later allen vervolgd en vermoord, zijn nog altijd erg populair.

Sinn Sisamouth & Pan Ron – Jasmine girl

De culturele bloeiperiode werd ruw verstoord door een politieke tragedie. Tijdens de Koude Oorlog was Cambodja de speelbal van de Verenigde Staten, China en Vietnam. Hoewel het land neutraal probeerde te blijven, vochten Vietnam en de Verenigde Staten ook op Cambodjaans grondgebied. Ongeveer de helft van het land werd gebombardeerd.

In deze periode zag de communistische rebellengroep Rode Khmer kans om de macht te grijpen. Deze beweging onder leiding van Pol Pot vond dat mensen moesten leven als boeren. Handel, onderwijs, industrie; alles werd afgeschaft. Ook muziek was verdacht. Het bespelen van een instrument kon genoeg zijn voor executie. Zeker 80% van de belangrijkste musici werd gedood. Muziekopnames, bladmuziek en muziekliteratuur werden vernietigd. De Rode Khmer werd verdreven in 1979, maar Cambodja bleef onstabiel. Cambodjaanse vluchtelingen hielden lange tijd de herinnering aan hun muziek levend. De Amerikaanse band Dengue Fever speelt bijvoorbeeld psychedelische Khmer Pop, zoals die in de jaren 60 klonk.

Dengue Fever - Tokay

Ook in Cambodja zelf krabbelt de muzikale traditie weer op. De Amerikaanse producer Ian Brennan maakte een cd met de overleveraars van decennia burgeroorlog. Ook de huidige politieke situatie in Cambodja is weinig hoopgevend, maar er wordt in ieder geval weer prachtige muziek gemaakt. Authentieke Cambodjaanse muziek, waarin toch ook wel iets westers valt te ontdekken, zoals onderstaand nummer illustreert.

Thorn Seyma & Arn Chorn Pond - Bong euy sdaap pkor

Verder luisteren:
Cambodian Cassette Archives
Don't think I've forgotten ; Cambodia's Lost Rock & Roll
Electric Cambodia
Rough Guide to Psychedelic Cambodia
Cambodia rock intensified!

(JE)