Een band die niet optreedt is tegenwoordig ten dode opgeschreven. Zonder concerten verdient een popgroep domweg te weinig en daarnaast is het bereiken van een publiek lastig. Vroeger was dat anders. We nemen u mee naar 3 april 1982 toen de Britse mannen van XTC hun laatste concert speelden en daarmee hun belangrijkste carrièrestap zetten.
Eind jaren zeventig brak XTC door in Europa. Hun muziek viel in goede aarde bij liefhebbers van punk en new wave, maar had ook veel raakvlakken met de muziek van Britse bands van ruim een decennium eerder, zoals The Kinks. De nummers Making Plans For Nigel (1979) en Senses Working Overtime (1982) deden het ook erg goed in Nederland en zijn inmiddels uitgegroeid tot evergreens. De titel van het laatste nummer sloeg misschien op de gemoedstoestand van zanger/gitarist Andy Partridge, die al jaren zijn podiumangst onderdrukte door valium te slikken.
XTC – Senses working overtime (1982)
Begin 1982 barstte de bom toen Partridge’s vrouw zijn valium weggooide uit bezorgdheid over zijn verslaving. Een tournee door Amerika werd na hevige paniekaanvallen afgezegd. En ondanks dat Partridge er weer helemaal bovenop zou komen, zou XTC nooit meer optreden.
Einde carrière? Geenszins, want het beste moest nog komen. Omdat er toch niet gereisd moest worden, verbleef XTC lang in studio’s en werkte het aan een artistiek interessante sound. Prachtalbums als Skylarking (1986), Oranges & Lemons (1989) en Nonsuch (1992) bevatten een kristalhelder en authentiek bandgeluid dat in de jaren tachtig – gekenmerkt door synthesizers en steriele digitale producties – enorm onderscheidend is. Zonder ook maar een Amerikaans podium te bezoeken, breekt XTC zowaar in de Verenigde Staten door.
XTC –Dear god (1986)
De vergelijking met The Beatles is snel gemaakt. Ook de mannen uit Liverpool gaven de brui aan touren en kenden toen een artistiek opleving. XTC moet zich met hen hebben geïdentificeerd, want zij maakten hun eigen Sgt. Pepper en Revolver als het geestige zijproject The Dukes Of Stratosphear. Onder dit pseudoniem maakte XTC in de jaren tachtig twee platen als eerbetoon aan de psychedelische pop van bijvoorbeeld The Beach Boys en The Zombies. De band wilde dit eerst in het geheim doen, maar al snel bleek XTC’s alter ego te succesvol om in het geniep te werken.
The Dukes Of Stratosphear - The mole from the ministry (1985)
Doordat de albums van XTC goed bleven verkopen en de mannen ineens veel meer tijd tot hun beschikking hadden, kon de band veel langer en beter nadenken over hun muziek. Muziek die niet live uitgevoerd hoefde te worden en daardoor alle kanten op kon vliegen. Grote hitsingles leverde de artistieke periode niet meer op, maar zonder de artistieke hoogtepunten uit de jaren tachtig was XTC waarschijnlijk allang vergeten. En dat allemaal omdat de band na 3 april 1982 nooit meer op het podium zou staan.
(JE)
