Terug naar boven

De Tijdmachine: Het Amerikaanse volkslied

Voor deze aflevering van 'De tijdmachine' gaan we een stuk terug in de tijd en wel naar 1812. In Noord-Amerika vochten de Britten het uit met een jonge natie: de Verenigde Staten. Een van die Amerikanen schreef het gedicht Defence Of Fort M’Henry. Een strofe uit dat gedicht werd de tekst van het lied The Star-Spangled Banner, het latere Amerikaanse volkslied.

De tekst van het volkslied beschrijft een historische gebeurtenis. Tijdens de oorlog van 1812 tussen de Verenigde Staten en Groot-Brittannië bombardeerden de Britten ’s nachts een Amerikaans fort. In de ochtend wapperde de vlag (‘The star spangled banner’) nog steeds ongehavend op het fort. Het inspireerde de Amerikaanse jurist en amateurdichter Francis Scott Key tot de volgende woorden:

And the rocket’s red glare
The bombs bursting in the air
Gave proof through the night
That our flag was still there

Een deel van het gedicht dook later op in het lied The Star-Spangled Banner, dat pas in 1931 door de toenmalige president Hoover werd verkozen tot het officiële volkslied van de Verenigde Staten. Hier wordt het lied gezongen door Dolly Parton.

Dolly Parton – The star spangled banner

De muziek van het lied werd gecomponeerd door John Stafford Smith (1750-1836), nota bene een Brit. Met dank aan de heldhaftige, nationalistische tekst werd The Star-Spangled Banner al snel een populair lied. Er ontstonden verschillende tekstvarianten. Het lied werd gespeeld bij verschillende officiële feestdagen, zoals tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag (4 juli). Hoe The Star-Spangled Bannner in het midden van de 19e eeuw klonk, hoort u op deze cd, die zo getrouw mogelijk de muziek weergeeft zoals die klonk ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865).

D.C. Hall’s New Concert & Quadrille Band – Star spangled banner

Het lied werd dus pas in 1931 het officiële volkslied van de Verenigde Staten. Voor die tijd waren er andere liederen die eigenlijk net zo goed het volkslied hadden kunnen worden. America The Beautiful is nog altijd een favoriet van veel Amerikanen, zo ook van Barbra Streisand die het hier zingt.

Barbra Streisand – America the beautiful

Ook het lied My Country Tis Of Thee mocht zich in een grote populariteit verheugen en was ook bijna nog het volkslied van de Verenigde Staten geworden. Gek genoeg had het lied precies dezelfde melodie als God Save The Queen, het Britse (!) volkslied.

The Mormon Tabernacle Choir – My Country tis of Thee

Het werd dus uiteindelijk The Star-Spangled Banner, een lied dat in de popcultuur terecht is gekomen. Denk bijvoorbeeld aan de versie die Jimi Hendrix speelde op het Woodstock Festival (1969). Door het gebruik van allerlei effecten liet Hendrix zijn gitaar brullen en gieren als een gevechtsvliegtuig. Zo werd het een luid maar woordeloos protest tegen de Vietnamoorlog.

Jimi Hendrix – Star spangled banner

Hendrix was niet de eerste popartiest die het volklied op zijn setlijst zette. Luister maar naar deze versie van Duke Ellington uit 1956. Grappig detail is dat Ellington in die jaren door de Amerikanen regelmatig werd uitgestuurd als ‘goodwill ambassador’ om betere relaties aan te knopen in Zuid-Amerika en Oost-Europa.

Duke Ellington – Star spangled banner

Wellicht bracht Duke Ellingtons bezoek aan de Sovjetunie in 1971 de dirigent van het koor van het Russische Rode Leger op het idee om het Amerikaanse volkslied op te nemen. Het resultaat hoort u hier:

Koor van het Russische Rode Leger – The star spangled banner

(PdK)