Terug naar boven

Curiosa: Joodse muziek uit Oeganda

Sommige albums uit onze collectie leggen een geschiedenisverhaal bloot, dat maar weinig mensen kennen. Deze cd vertelt het curieuze geschiedenisverhaal van de zeshonderd joden die leven in het Afrikaanse land Oeganda. De zogenoemde Abayudaya hebben hun eigen religieuze muziek die joodse psalmen koppelt aan Afrikaanse ritmes.

Wie aan Joodse muziek denkt, denk aan klezmer dat onstond in Oost-Europa maar tot bloei kwam in de Verenigdse Staten. Ook de Ladino-muziek van Sefardische joden wordt, met dank aan Yasmin Levy en Mor Karbasi, steeds bekender. Heel anders klinkt de muziek van de Afrikaanse joden in Oeganda.

Het verhaal van de Abayudaya begint aan het einde van de negentiende eeuw. De Britten willen Oeganda veroveren en roepen daarbij de hulp in van lokale stamhoofden. Een van hen was Semei Kakungulu. De Britten beloofden hem de positie van ‘kabaka’, een onderkoning, wanneer hij zich zou bekeren tot de Anglicaanse kerk. Toen de Britten hem de beloofde titel niet gaven, besloot Kakungulu zich te verdiepen in de Bijbel.

Een uitgebreide Bijbelstudie overtuigde Kakungulu dat de Britse interpretatie van het christendom niet het juiste was, maar dat het joodse geloof het ware geloof was. In 1919 bekeerde Kakungulu met zijn drieduizend volgelingen tot het jodendom. Pas in 1926 had de stam voor het eerst contact met een geboren jood, een handelaar. Hij gaf de stam boeken over joodse rituelen en geschiedenis.

In latere jaren ondervonden de Abayudaya veel tegenstand, vooral tijdens het bewind van de wrede dictator Idi Amin. Joodse diensten waren verboden tijdens de Amin-jaren (1971-1979). Noodgedwongen vonden de diensten in het geheim plaats. Inmiddels beleeft de gemeenschap een opleving, mede door het contact dat wordt onderhhouden met geloofsbroeders uit Israël en Noord-Amerika. Twee medewerkers van Smithsonian Folkways, dat overal ter wereld opnames maakt van volksmuziek, kwamen in 2002 naar Oeganda om de unieke muziek van de Abayudaya op te nemen.

Hieronder een aantal nummers afkomstig van dit album.

Michael Mawoni – Hiwumbe awumba

Phylis Nafuna – Tulo tulo

Abayudaya Children – I am a soldier

Gershom Sizomu & John Mark Nkoola – We are happy