Terug naar boven

Muzikale wereldreis (32): Turkse rock

Het is een beetje een geheim, maar ook Turkije kent een levendige rockscene. Sterker nog, vanaf de late jaren 60 ontwikkelden de Turken een unieke stijl die ze zelf ‘Anadolu rock’ doopten. De laatste jaren ontdekken ook steeds meer mensen buiten Turkije deze bijzondere muziek. Vanwege het psychedelische karakter van de muziek wordt ze ook vaak ‘Turkse psych’ genoemd. In deze aflevering stellen we zes hoofdrolspelers voor.

Wil je de essentie van deze muziek leren kennen, luister dan naar Erkin Koray. Koray wordt beschouwd als een van de uitvinders van de Turkse rock. Nadat hij als jonge knul vooral covers van The Shadows had gespeeld, ontwikkelde hij vanaf de jaren 60 een eigen stijl die gebaseerd was op rock én Turkse pop- en volksmuziek. Koray baarde opzien met zijn lange haar en was een echte vernieuwer. Zo was hij de eerste muzikant die de saz (een Turkse luit) elektrisch versterkte.

Erkin Koray – Meçhul (1969)

Baris Manco (foto) was een andere pionier in de Turkse rock. Manco’s werk schiet alle kanten op, maar aan het begin van de jaren 70 zat hij diep in de psychedelische en progressieve rock. Net als Erkin Koray groeide Manco op in Istanbul, maar hij liet zich ook inspireren door de lokale volksmuziek. Daarin verschilde Manco amper van zijn Amerikaanse tijdgenoten die, net als hij, volksliedjes van het platteland elektrisch bewerkten.

Baris Manco – Lambaya puf de (1971)

Net als elders was in Turkije rockmuziek sterk verbonden met sociaal protest. Een van de meest krachtige stemmen was die van Selda Bagcan, vrouw in een mannenwereld. In haar teksten nam ze het op voor armen en minderheden. Nadat het Turkse leger in 1980 de macht greep, zat Selda tot drie keer toe een gevangenisstraf uit. Ook Selda’s muziek werd pas later ontdekt door een publiek buiten Turkije. In 2014 was ze hoofdact op het Utrechtse popfestival Le Guess Who?.

Selda – Ince ince (1976)

Veranderende smaak van het publiek en tegenwerking van de autoriteiten zorgden ervoor dat de Turkse rock in de jaren 80 een sluimerend bestaan leidde. Een van de groepen die deze muziek vanaf de jaren 90 nieuw leven inbliezen was Baba Zula. Zij voegden ook andere stijlen toe, met name dub. Zelf omschrijven ze hun wonderlijke muziek als ‘psychebelly dance music’.

Baba Zula – Tilki dansi (2001)

Met de recente, hernieuwde aandacht vanuit het buitenland lijken de Turken zelf ook hun muzikale erfgoed weer te ontdekken. Een van die artiesten is de jonge zangeres Gaye Su Akyol, die in 2016 voortreffelijk debuteerde met het album Hologram Imparatorlugu. De bonte hoes verraadt al dat de muziek even grenzeloos als geestverruimend is.

Gaye Su Akyol – Akil olmayinca (2016)

Dat de huidige generatie Turkse psychrockers niet in de jaren 70 is blijven hangen, bewijst Elektro Hafiz wel. Met overstuurde synthesizers, geluidseffecten en woeste percussie plaatst deze groep de Anadolu rock midden in de 21e eeuw.

Elektro Hafiz – Belki son kez (2017)

Meer weten? Bekijk ook deze documentaire over de muziekscene van Istanbul met onder meer beelden van Erkin Koray en Baba Zula.

(PdK)