Terug naar boven

Muzikale wereldreis (38): Misirlou

Voor deze aflevering van ‘Muzikale wereldreis’ lichten we slechts een enkel lied uit. Ook liederen maken soms wereldreizen. Een uitstekend voorbeeld is het lied Misirlou, dat de meeste mensen wel kennen in de uitvoering van Dick Dale. Zijn versie kreeg een prominente plek in de film Pulp Fiction. Dale is echter niet de auteur van dit oude lied. Wie wel? Dat blijft tot op de dag van vandaag een mysterie.

Iedereen die Pulp Fiction zag vergeet de opwindende openingsscène van de film niet. Met dank aan de wilde gitaarklanken van Dick Dale. Dale nam het nummer op in 1962 en speelt het nummer met zoveel lef en overtuiging, dat je denkt dat het niets anders kan zijn dan een eigen compositie.

Dick Dale & The Del-Tones – Misirlou

Niets is minder waar. Misirlou is zelfs veel ouder dan Dick Dale zelf. Dale kwam op het idee voor dit nummer toen een 10-jarige jongen hem vroeg of hij een liedje kon spelen op slechts één snaar. Dale (echte naam: Richard Mansour) herinnerde zich een liedje uit zijn jeugd dat zijn Libanese oom op de Arabische luit speelde: Misirlou (soms ook gespeld als Miserlou). Het lied is inderdaad ook bekend in de Arabische wereld. Luister maar naar deze versie.

Eddie ‘The Sheik’ Kochak – Miserlou

Dick Dale was zelfs niet de eerste Amerikaan die het lied opnam. In 1941 scoorde jazzklarinettist Woody Herman een hit met het lied. De exotische melodielijn van het nummer kuste oriëntaalse fantasieën wakker bij Herman:

You Miserlou
Are a dream of delight in the night
Heaven will guide us
Allah will bless our love

Woody Herman – Misirlou

Herman had het lied waarschijnlijk voor het eerst gehoord in New York. Daar nam de Grieks-Amerikaanse bandleider Nikos Roubanis, samen met zanger Tetos Dimitriadis, in juli 1927 een Griekstalige versie op van dit lied: Μισιρλού (Miserlou). Roubanis registreerde zich, heel slim, ook als auteur van het lied, maar dat was hij waarschijnlijk niet.

Tetos Demetriades – Miserlou

Rond dezelfde tijd dat Roubanis en Demetriades in New York hun versie van het lied opnamen, nam Mihalis Patrinos in Athene het lied ook op. Misirlou is Grieks voor ‘Egyptisch meisje’. In de tekst wordt verlangd naar een exotische liefde:

Egyptisch meisje
Jouw zachte blik
Zette mijn hart in vlam
Oh habibi, ah ya leleli
Honing druipt van je lippen
Ik word gek, kan het niet meer aan
Ik smokkel je uit Arabië
Oh, Egyptisch meisje

Patrinos zingt het lied in een accent dat werd gesproken door de Griekse inwoners van Smyrna. Smyrna, de huidige Turkse stad Izmir, was tot 1922 een van de meest gemengde steden van het Ottomaanse Rijk. Joden, christenen (Grieken en Armeniërs) en moslims (Arabieren en Turken) woonden naast elkaar. Met de nadruk op náást elkaar, want de verschillende etnische groepen trouwden niet onderling. O wee, als je dan voor de charmes van een jongen of meisje van de andere stam viel. Dan dreigde uitsluiting en verbanning. Dat is de onuitgesproken boodschap van Miserlou.

Mihalis Patronis – Mousourlou

De Grieken zijn zich zeer bewust van de Griekse wortels van dit wereldberoemde lied. In 2008, tijdens de opening van de Olympische Spelen in Athene, zong de Griekse diva Anna Vissi het lied voor het oog van miljoenen tv-kijkers. Toch is het lied zeker niet exclusief Grieks. Er zijn heel wat claims, van Marokko tot Irak, dat de melodie van het lied geleend is van een oud Arabisch volkswijsje. Anderen beweren weer dat het lied joodse wortels heeft, omdat er ook oude versies in het Jiddisch van deze song zijn, zoals deze versie van Seymour Rechtzeit.

Seymour Rechtzeit - Miserlu

Wie die mysterieuze schone was, die Egyptische Miserlou, daar komen we waarschijnlijk helemaal nooit meer achter. Feit is wel dat de bezwerende melodie van Miserlou luisteraars blijft betoveren. Zo hadden The Black Eyed Peas waarschijnlijk geen idee van de onderliggende liedtekst, maar deden ze maar al te graag een beroep op de melodie van Miserlou. Ze sampleden Dick Dale’s versie voor hun nummer Pump It waarmee ze in 2006 een grote hit scoorden.

The Black Eyed Peas – Pump It

(PdK)