De inhoudelijke rode draad in deze gevarieerde playlist vormt de geboorte van het kindeke Jezus. In de bijbel wordt beschreven hoe God zijn zoon naar de aarde stuurt om verzoening te brengen. Jezus is een symbool van hoop en vrede. Je kunt het als een wonder of mysterie zien dat het goddelijke vertegenwoordigd wordt in een hulpeloos, kwetsbaar, zuiver wezen: een baby. Ook ziet hij het levenslicht op een onooglijke plek: in een veestal, omdat in de herberg geen plaats was voor de ouders Jozef en Maria. God kiest dus niet voor harteloze macht en strijd, maar voor zachtmoedigheid en vrede.
De donkere wintermaanden lenen zich bij uitstek voor ‘cocoonen’, voor het naar binnen keren en luisteren naar de stille, goddelijke stem in jezelf. Ieder mens heeft (soms diep verborgen) een goddelijke vlam in zich die vol liefde, zachtmoedigheid en vrede is. In deze duistere en roerige tijd is het extra belangrijk om deze kwaliteiten in jezelf te doorvoelen en deze ook aan elkaar te tonen. Laten we vanuit ons hart Liefde en Licht schijnen in de duisternis!
Er Is Een Roos Ontloken - Jan Sandström
Het bekende Duitse kerstlied Es Ist Ein Ros Entsprungen is ook in Nederland bekend als Er Is Een Roos Ontsprongen Uit Ene Wortelstam (katholiek versie) of Er Is Een Roos Ontloken Uit Barre Wintergrond (protestantse versie). De Zweedse componist Jan Sandström heeft hier een prachtige compositie van gemaakt voor twee a cappella koren. De sfeer is bovenwereldlijk, hemels, meditatief.
O Suver Maecht Van Israel - Herman van Veen
In 1979 bracht Herman van Veen het album Kerstliederen uit, waarin hij samenwerkte met het Barokensemble onder leiding van Ton Koopman. O Suver Maecht Van Israel is een Vlaams lied, dat voor het eerst beschreven is in de 16e eeuw. Een verhalend lied met zes coupletten in oud-Vlaams met tussendoor een Latijns refrein: Benedicta tu in mulieribus. Het lied eindigt met Te Deum laudamus: 'We prijzen God'.
O Magnum Mysterium - Morten Lauridsen
O Magnum Mysterium was oorspronkelijk een lied dat gezongen werd in kloosters tijdens de vroegmis op kerstdag, terwijl alles nog donker was. Vertaald vanuit het latijn: 'O groot mysterie en wonderbaarlijk sacrament, dat dieren de nieuwgeboren Heer zouden zien, liggend in een kribbe! Gezegend is de maagd wiens schoot waardig was om te dragen de Heer, Jezus Christus. Halleluja!'. In 1994 schreef de Amerikaanse componist Morten Lauridsen dit ontroerende werk, dat het hart van de luisteraar raakt. Gevoelig, spiritueel, verlichtend. Een stil koorlied met diepe innerlijke vreugde.
Koppangen - Anne Sofie von Otter
De Zweedse mezzosopraan Anne Sofie von Otter maakte met Home For Christmas een niet-standaard kerstalbum, zonder zoete strijkersarrangementen, maar met een intieme akoestische begeleiding. Hier klinkt een Zweeds kerstlied geschreven door de musicus Pereric Moraeus. Het schetst een kerstavond waarop in een bevroren landschap toch warmte gevonden wordt. Een ervaring van eenheid en het vervagen van de tijd. Waar de vrede van kerstmis gevoeld wordt.
Lux Aurumque - Eric Whitacre
De Amerikaanse componist en dirigent Eric Whitacre ziet eruit als een pop- of rockartiest. Maar toen hij als student kennismaakte met koormuziek was hij op slag verliefd. Hij ontpopte zich tot een componist van emotionele koormuziek met een verbindende kracht. In 2005 schreef hij met Lux Aurumque een werk voor achtstemmig a cappella koor met schitterende samenklanken waarin het mysterie en de blijdschap van de geboorte van Jezus bezongen wordt. Lux aurumque betekent in het Latijn ‘Licht van goud’. Het koor zingt 'Licht, warm en zwaar, puur als goud en de engelen zingen zacht voor het nieuwgeboren kind.'
Sweet Little Jesus Boy - Mahalia Jackson
Een kerst is niet compleet zonder gospelmuziek. Mahalia Jackson was de koningin van de gospel. Met haar bezielde vertolking van spirituals en gospels zorgt deze krachtige zwarte vrouw voor kippenvel: 'I sing God’s music because it makes me feel free. It gives me hope'. Behalve zangeres was Jackson ook een voorvechter van de emancipatie van de Afro-Amerikanen. Samen met dominee Martin Luther King streed ze tegen apartheid. Het lied Sweet little Jesus boy is geschreven tijdens de Great Depression, de wereldwijde economische depressie in de jaren dertig van de 20ste eeuw.
La Peregrinacion - Susie Arioli
Van het album Putumayo Presents: Latin Christmas klinkt het Spaanstalige kerstlied La Peregrinacion, oftewel De pelgrimstocht, gezongen door de Canadese blues- en jazzzangeres Susie Arioli. In het rustig voortkabbelende La Peregrinacion worden de voetafdrukken van Jozef en de zwangere Maria door de bevroren pampa (vlakte) gevolgd, met prachtige poëtische beschrijvingen van de natuur. Ze zijn onderweg naar een schuilplaats, met een verborgen god in moeders schoot.
Jésus Ma Joie - Taizé
De oecumenische gemeenschap Taizé in Frankrijk is een plek van bezinning voor jongeren van alle talen en nationaliteiten. De kloostergemeenschap is opgericht in 1940 door Frère Roger, die op 25-jarige leeftijd zijn Zwitserland verliet en in Frankrijk ging wonen. Jarenlang aan huis gekluisterd door longtuberculose groeide in hem de roeping om een gemeenschap te stichten waarin eenvoud en goedheid van hart voor alles centraal staan. Taizé-liederen worden ook in Nederlandse kerkdiensten gezongen.
Zo Is Het Beloofd - Sela
Sommige kerken in Nederland verbreden hun muzieksmaak met eigentijds repertoire dat ook voor jongeren aantrekkelijk is. De christelijke band Sela schrijft nieuwe liederen voor de kerk van nu. De muziekstijl is een combinatie van worship-rock en Ierse folk. In Zo Is Het Beloofd wordt beschreven hoe de komst van Jezus hoop geeft op vrede.
Sing The Story - Libera
De Britse componist Robert Prizeman richtte in 1995 de succesvolle boyband Libera op in Zuid-Londen. Libera vertolkt toegankelijke licht klassieke, new-age achtige koormuziek. Vanwege het kerstthema is gekozen voor Sing The Story: ‘Zing het verhaal van de glorie, in een koude en donkere stal kwam het wonder, de verlosser van ons allemaal!’
The Wexford Carol - Alison Krauss & Yo-Yo Ma
The Wexford Carol is een van de oudst bekende kerstliederen. Het traditionele kerstlied komt uit de Ierse plaats Wexford. Een prachtige vertolking hiervan is te horen op het kerstalbum Songs Of Joy & Peace van de cellist Yo-Yo Ma. We horen een Keltisch-geïnspireerde uitvoering – met Ierse doedelzak! – en de zuivere zangstem van de Amerikaanse bluegrass-zangeres Alison Krauss.
Christmas Secrets - Enya
We eindigen met een mysterieus lied waarin de naam Jezus niet genoemd wordt. Maar ze voelt als een mooie afsluiting van deze playlist gewijd aan het Kerstmysterie. Mysterie, geheimen, Christmas secrets… De Ierse zangeres Enya lijkt te wachten op iemand (de komst van Jezus?) aan wie ze haar geheimen kan vertellen. Starend naar de donkere sterrenhemel zingt ze: 'If you don’t come, what will I do? Who shall I tell my secrets to?'.
Tekst en samenstelling: Sandra van de Putte
Vormgeving: Judith de Rond
Illustratie: Unsplash / Eberhard Grossgasteiger
