Deze playlist is een eerbetoon aan Afrikaanse vrouwen. Ze verdienen respect omdat ze onmisbaar zijn voor de samenleving: ze baren kinderen, zorgen voor het gezin en werken hard. Toch hebben ze veel te maken met ongelijkheid en fysiek of seksueel geweld.
Er zijn zangeressen uit Afrika of de Afrikaanse diaspora (geëmigreerd naar Europa of Amerika) die een voorbeeld zijn voor Afrikaanse vrouwen. Zij vinden dat vrouwen gelijke rechten moeten krijgen, gelijke sociale bescherming, gelijke rechten op onderwijs, enzovoort. In hun muziek eren, steunen en geven ze kracht aan hun Afrikaanse medezusters.
Hlonipha - Afrika Mamas
Zes alleenstaande moeders vormen al meer dan 20 jaar de a capella vrouwengroep Afrika Mamas. Zo’n vrouwengroep is zeldzaam in Zuid-Afrika, en vrouwenrechten zijn dan ook een belangrijk thema in hun muziek. De vrouwen van Afrika Mamas roepen op tot eenheid, liefde en medemenselijkheid. Heb respect voor elkaar!
Pata Pata – Miriam Makeba
Miriam Makeba was een legendarische zangeres en anti-apartheidsactivist uit Zuid-Afrika. Ze zong in de zwarte jazz-opera King Kong (1959). Toen deze voorstelling op tournee ging door Europa en de Verenigde Staten, betekende dit haar internationale doorbraak. Nadat de Zuid-Afrikaanse regering haar een inreisvisum weigerde, leefde ze 30 jaar in ballingschap. In december 1990 keerde ze op uitnodiging van de net vrijgelaten Nelson Mandela weer terug naar haar geboorteland. Haar grootste hit was Pata Pata (1967) en ze werd ook wel Mama Africa genoemd.
Mama Africa – Christine Salem
Zangeres Christine Salem uit Réunion is één van de weinige vrouwen die maloya-muziek speelt, ook bij spirituele ceremonies. Haar ritmische, hypnotiserende maloya klinkt modern door de toevoeging van blues en rockelementen. Met haar krachtige, diepe zangstem vertolkt ze haar songs vanuit een diepgevoelde beleving, waarbij de connectie met voorouders en de onzichtbare wereld belangrijk is. Mama Africa is een eerbetoon aan de Afrikaanse vrouw.
Belgo Zairoise - Zap Mama
Het a capella kwintet Zap Mama werd opgericht door de uit Zaïre afkomstige Marie Daulne. Haar vader was een Belg die tijdens de revolutie van 1960 werd vermoord. Zij vluchtte met haar moeder naar Europa waar zij opgroeide. Op haar twintigste hoorde zij een opname van traditionele pygmeeën en keerde terug naar Afrika om daar traditionele muziek te bestuderen. Terug in Europa richtte ze in 1990 Zap Mama op. In de muziek van Zap Mama smelten wereld- en popmuziek op een unieke wijze samen.
Mama - Khadja Nin
Khadja Nin is geboren in Burundi in een diplomatengezin met acht kinderen. Al op jonge leeftijd studeerde ze muziek. Ze verhuisde in 1975 naar Zaïre waar Nin in 1978 trouwde. In 1980 emigreerde ze met haar tweejarige zoontje naar België waar zij in 2006 hertrouwde met de voormalig autocoureur Jacky Ickx. In 2016 ontving de maatschappelijk betrokken Nin de Prix de l’Action Feminine van de African Women’s League. Ze zingt in het Swahili en Kirundi en mengt Afrikaanse invloeden in haar popmuziek. Het lied Mama gaat over het missen van haar moeder, die overleed toen ze vijf jaar oud was.
Mogoya - Oumou Sangaré
Oumou Sangaré is naast charismatische zangeres ook een succesvolle zakenvrouw. Ze bezit een hotel in Bamako en rijstvelden waar Oumou Sangare 769 rice wordt verbouwd. Zelfs een automerk is naar haar vernoemd: de SUV Oum-Sang. Op jonge leeftijd leerde Sangaré te overleven: haar vader verliet het gezin toen ze twee jaar oud was, waardoor haar moeder alleen voor haar vier kinderen moest zorgen. Als kind verkocht Sangaré waterzakjes op straat. Gelukkig werd haar zangtalent al vroeg ontdekt, waardoor ze op 18-jarige leeftijd al beroemd was. Deze krachtige Malinese vrouw is een groot pleitbezorger voor de rechten van Afrikaanse vrouwen. In het ingetogen lied Mogoya (Mensen van nu) uit ze haar zorgen over de hedendaagse mens, die loyaliteit en medemenselijkheid lijken te missen.
Nterini - Fatoumata Diawara
De naar Parijs geëmigreerde Fatoumata Diawara is een creatieve duizendpoot:actrice, stijlicoon en gitaar spelende singer-songwriter. Ze is geboren in Ivoorkust. Haar danstalent werd al vroeg ontwikkeld in de traditionele dansgroep van haar vader. Op haar 12e werd ze naar haar tante in Mali gestuurd, waar ze al snel op de filmset belandde. Ze ontwikkelde zich tot een beroemde actrice in Malinese speelfilms en musicals. Ook in Parijs speelde ze in theaterproducties. Daarnaast begon ze met gitaarspelen en het schrijven van eigen songmateriaal. Haar stijl laat zich omschrijven als een frisse, lichtvoetige Wassoulou folkstijl vermengd met vleugjes pop, funk, jazz en blues.
Omon Oba - Angelique Kidjo
Angelique Kidjo wordt wel de Diva of Koningin van Afrika genoemd. De in Benin geboren en in New York wonende zangeres is de belichaming van de bewonderenswaardige kracht en levenslust van Afrikaanse vrouwen, die ook in moeilijke omstandigheden hoop houden en doorgaan. Haar muziek is een kruisbestuiving van West-Afrikaanse muziektradities met r&b, funk, jazz en latin. Ze is UNICEF en OXFAM ambassadrice en ondersteunt het onderwijs van jonge meisjes in Afrika met haar Batonga Foundation.
Woman - Dobet Gnahoré
Panafrikanisme als visie en in sound, dat hoor je bij Dobet Gnahoré. De muziek van deze charismatische zangeres, danseres en percussionist is grensoverschrijdend, krachtig en ritmisch. Sinds de burgeroorlog in Ivoorkust woont ze in Frankrijk. Vrouwen mogen in hun kracht gaan staan en Afrikaans talent mag trots gevierd worden. Met dansbare grooves, elektronische beats en pakkende melodieën en gitaarsolo’s vertolkt ze energiek de urban energie van het moderne Afrika.
Bidibido - Elida Almeida
Singer-songwriter Elida Almeida behoort tot de veelbelovende nieuwe generatie van musici op Kaapverdië. De vroeg volwassen geworden artieste bezit een prachtige stem, veel muzikaliteit en een talent voor het schrijven van sociaalkritische songs. Nadat haar vader jong overleed, moest ze samen met haar moeder verhuizen van het eiland Santiago naar Maio. Daar hielp ze na schooltijd haar moeder, die straatverkoper was. Ze leerde zingen in de kerk en presenteren bij een lokale radioshow. Hoewel ze jong moeder werd, besloot ze toch te gaan studeren: rechten, vanwege haar sterke rechtvaardigheidsgevoel. Daarbij bleef muziek altijd haar passie. Op bekende Kaapverdische ritmes zingt ze in het Creools haar uit het leven gegrepen songs.
Te Wa Vouan Ne Ma - Kareyce Fotso
De Kameroense singer-songwriter Kareyce Fotso is afgestudeerd in de biochemie, maar kon toch haar passie voor muziek niet negeren. Haar trotse moeder noemt haar nu alsnog een dokter; een die mensen geneest met haar positief gestemde muziek. Door vaak bewust in haar eentje op het podium te staan, zichzelf begeleidend op akoestisch gitaar, hoopt ze vrouwen te stimuleren in hun eigen kracht te geloven. Met haar karaktervolle, donkergetinte en licht hese stem zingt ze in het Bamileke, Frans en Engels maatschappelijk betrokken liedjes over onder meer zelfvertrouwen en je eigen verantwoordelijkheid nemen.
Mousso - Kady Diarra
Met haar swingende fusionstijl viert singer-songwriter Kady Diarra op een extraverte manier het leven. Ze komt uit Burkina Faso en behoort tot de Bwaba stam: ‘Als je Bwaba hoort, hoor je jazz’. Fundamenteel voor de Burkina is de culturele openheid en menselijke eenheid. Diarra zingt in meerdere (volks)talen en muziekstijlen. Virtuoos spel op de traditionele balafon en n’goni klinken gebroederlijk naast westerse instrumenten als de elektrische gitaar en drums. Het lied Mousso gaat over vrouwen. Vrouwen zijn krachtig, intelligent en getalenteerd in wat ze ondernemen. Diarra bedankt ze voor hun belangrijke bijdrage aan de samenleving.
Djini Djome - Sally Nyolo
Sally Nyolo was dertien jaar oud toen ze met haar ouders emigreerde van Kameroen naar Parijs. Daar begon ze haar muziekcarrière, eerst als achtergrondzangeres en later als leadzangeres. Nyolo verkreeg vooral bekendheid als lid van de Belgische groep Zap Mama. Ook als soloartiest boekte ze successen. Haar debuutalbum Tribu (1997) werd bijvoorbeeld direct bekroond met een RFI World Music Award. Uiteindelijk keerde ze terug naar haar geboorteland, waar ze een studio oprichtte om het lokale muziekleven te ondersteunen en stimuleren.
Sabi Di Más – Lura
Lura is een Portugese zangeres van Kaapverdische afkomst. De in Lissabon geboren artiest begon als danseres en achtergrondzangeres, maar toen men haar sensuele altstem ontdekte werd ze als leadzangeres naar voren geschoven. Lura houdt haar afkomst in ere door Kaapverdische traditionele ritmes en instrumenten in haar muziek te integreren en in het Creools te zingen. Lura’s liederen zijn vaak energiek en dansbaar met uptempo Kaapverdische ritmes als de funaná, batuque en tabanka. In het lied Sabi Di Más zingt ze ‘laten we plezier hebben, geliefde mensen!’.
Baba Baba - Aster Aweke
De Ethiopische zangeres Aster Aweke groeide op in Addis Abeba als dochter van een hoge staatsambtenaar in dienst van de keizerlijke regering van Haile Selassie. Al op 13-jarige leeftijd besloot Aweke zangeres te worden. Ze zong in diverse Ethiopische bands, waaronder in de Roha Band. Door de onrustige en onzekere politieke situatie besloot ze haar land te verlaten. Sinds 1981 is zij onderdeel van de Afrikaanse gemeenschap van Washington. Daar werd haar haar muzikale talent ontdekt en ontwikkelde ze een internationale muziekcarrière.
Eswi Yo Wapi - Mbilia Bel
Zangeres Mbilia Bel wordt beschouwd als de Koningin van de Congolese rumba. Ze was de allereerste Afrikaanse diva ooit die op het hele Afrikaanse continent en daarbuiten grote populariteit genoot. Ze werd geroemd om haar schoonheid, danstalent, podiumpersoonlijkheid en bovenal haar hemelse heldere, lichte stem. In 1981 kwam ze bij Tabu Ley Rochereau's Afrisa. Het succesvolle gouden duo Tabu Ley en Mbilia Bel leidde zelfs tot een huwelijk. In 1987 echter verliet Bel haar man en emigreerde ze naar Parijs. Daar begon ze een solocarrière en werkte ze onder meer samen met soukous gitarist Rigo Star. Met een luchtige speelsheid en sensualiteit vertolkt Bel aanstekelijke dansmuziek met goed gearrangeerde pakkende melodieën in een mix van zouk, funk en rock. Het lied Eswi Yo Wapi (Waar doet het je pijn) van haar debuutalbum werd een populaire hit.
Samenstelling en tekst: Sandra van de Putte
Vormgeving: Judith de Rond
Illustratie: HEX15361
