In Sonny Boy beschrijft de auteur het waargebeurde verhaal over de relatie tussen de Surinaamse student Waldemar en de oudere, (bijna) gescheiden Nederlandse vrouw Rika die al moeder is van vier kinderen. Zij raakt zwanger en kleine Waldy, alias Sonny Boy, wordt geboren. Ondanks alle tegenwerking, discriminatie en armoede houdt de liefde stand. Hun situatie verbetert als ze een pension in Scheveningen beginnen. Maar dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit, met alle tragische gevolgen van dien.
Faja siton - Snijders familie
We laten de playlist beginnen met Surinaamse muziek. Waldemar Nods groeit op aan de Waterkant in Paramaribo. Zijn familie behoort tot de creoolse elite. De afschaffing van de slavernij is nog niet zo lang geleden. Het liedje Faja Siton wordt gezongen bij een behendigheidsspelletje: een door wrijven heet gemaakte steen moet snel worden doorgegeven. De tekst refereert aan de koloniale tijd toen weggelopen slaven gebrandmerkt werden met een hete steen: 'Vuursteen, brand me niet, verbrand me niet, dan ren je weg - weer vermoordt heer Jan een mensenkind'.
Rorac - Surinam Golden Gate Boys
Het toonaangevende ensemble Surinam Golden Gate Boys was in de jaren 50 en 60 heel populair. Een van hun hits was Rorac. Dat was de naam van een voormalige houtplantage, waar veel slaven geleden hadden en het leven verloren. Toen steeds meer duidelijk werd dat de slavernij afgeschaft zou moeten worden, werd Rorac in 1863 geschonken aan de Marrons, een groep weggelopen slaven die langdurig verzet had gepleegd tegen de kolonisator. Ondanks de vrolijk klinkende muziek heeft het refrein de boodschap dat Rorac een plek is van veel pijn en verdriet. Rorac is nu verlaten.
Sranan mi no gwe - Kenny B
Waldemars moeder wilde altijd al graag dat haar zoon Waldemar in Nederland ging studeren: dan was je een ‘ocean swimmer’. Overigens kon Waldemar ook letterlijk uitstekend zwemmen. In oktober 1927 is het zover en steekt hij de oceaan over. Hierbij past mooi het eigentijdse liedje van de Surinaamse zanger Kenny B. Hij zingt dat hij Suriname niet zal vergeten, ook al is hij in een ander land gaan wonen. In Suriname liggen zijn wortels. Het is een ode aan Suriname, waarmee hij zich verbonden blijft voelen.
More than you know - Ruth Etting
Het leven in Nederland valt Waldemar heel erg tegen. Het land is koud en vies, de mensen zijn niet beleefd of aardig. Zijn Surinaamse diploma’s worden niet erkend en hij krijgt te maken met disciminatie. Uiteindelijk kan hij een kamer huren bij Rika, die van haar man wil scheiden en extra inkomsten nodig heeft. Bij haar gezin belandt hij in een warm bad. Ze gaan steeds meer voelen voor elkaar. In de bioscoopfilm Sonny Boy (2011) van regisseur Maria Peters wordt dit naar elkaar toegroeien mooi geïllustreerd door het liedje More Than You Know, gezongen door Ruth Etting. Zij was een populaire Amerikaanse actrice en zangeres uit de jaren 20 en 30.
I can’t give you anything but love - Louis Armstrong
En net zoals het populaire Amerikaanse revue-liedje uit 1928 I Can't Give You Anything But Love, kunnen Waldemar en Rika elkaar geen geld, maar wel tijd en liefde geven. Een hoopvol, optimistisch liedje dat hier vertolkt wordt in een dixieland-versie van trompettist en zanger Louis Armstrong, een van de succesvolste en invloedrijkste jazzartiesten sinds zijn hit Heebie Jeebies in 1926.
Sonny Boy - Al Jolson
Rika’s zwangerschap van Waldemar is in die tijd een schandaal. Ze wordt door haar katholieke familie verstoten en raakt het voogdijschap over haar eerste vier kinderen kwijt. In november 1929 wordt de kleine Waldy geboren. Ze noemen hem liefkozend Sonny Boy, naar een liedje uit de succesvolle Amerikaanse muziekfilm The Singing Fool uit 1928. Het gaat over een zingende ober die in de put raakt als zijn vrouw hem verlaat en hun geliefde zoon Sonny Boy meeneemt. Zijn hart is gebroken en hij belandt op straat. Zijn vrienden redden hem en zijn zangcarrière gaat weer beter. Maar dan blijkt zijn zoon op sterven te liggen.
De Scheveningse zee - Louis Davids
Na veel zwerven van adres naar adres belanden Waldemar en Rika in het voormalige dorp Scheveningen, dat uitgegroeid is tot een mondaine badplaats van internationale allure. In de vrijere, kosmopolitische sfeer voelen zij zich thuis. De zee werkt rustgevend. In 1931 heeft Waldemar zijn examens gehaald en hij krijgt een bescheiden baantje op een boekhoudafdeling van de Hollandsche Hypotheekbank. Ze beginnen een klein pension. Rika blijkt een groot talent te hebben om gasten zich welkom te doen voelen en naar de zin te maken. Zelfs revue artiesten die in het feestgebouw optreden, verblijven er graag. De Scheveningse Zee is een aimabel loflied op de populaire badplaats, gezongen door de kleinkunstartiest Louis Davids.
Topsy - Count Basie
In maart 1937 kunnen Waldemar en Rika eindelijk met elkaar trouwen. De kleine Waldy krijgt op zijn achtste verjaardag een hondje cadeau. Gedrieën besluiten ze het Maltezer leeuwtje de naam Topsy te geven, naar de instrumentale hit van Count Basie en zijn big band. We zitten volop in het tijdperk van swing!
Bei mir bist du schön - The Andrew Sisters
Naast Nederlandse revue artiesten als Louis Davids en Willy Derby treden ook internationale beroemdheden op in Scheveningen. Zoals de Amerikaanse close harmony-zussen The Andrew Sisters. Hun eerste grote hit is een swingjazz versie van Bei Mir Bist Du Schön. Dat was oorspronkelijk een traditioneel Jiddisch liefdesliedje gecomponeerd voor de Jiddische musical I Would If I Could uit 1932.
It don’t mean a thing - Duke Ellington
Ook de beroemde Amerikaanse jazzpianist, orkestleider en componist Duke Ellington treedt op in Scheveningen tijdens zijn uitgebreide tournee door Europa in 1939. It Don’t Mean A Thing is een compositie van Duke Ellington uit 1931. Het werd een jazzstandard. Het wordt hier gezongen door de Amerikaanse jazz-zangeres Ivie Anderson.
Op de Grebbeberg - Willy Derby
Vanaf mei 1940 wordt Nederland bezet door nazi Duitsland. In datzelfde jaar schreef Jacques van Tol het omstreden Lied van de Grebbeberg op een populaire Duitse melodie. Deze ode aan de gevallen Nederlandse soldaten is eigenlijk een verkapt verzetslied. De opname met zanger Willy Derby wordt een groot succes! De Duitse bezetter weet er geen raad mee en verbiedt uiteindelijk het lied. De uit een arbeidersgezin afkomstige Derby wordt tweemaal gearresteerd en gevangengezet in het beruchte Oranjehotel in Scheveningen. Zijn gezondheid gaat achteruit en hij sterft in 1944 op 58-jarige leeftijd aan een hartaanval.
Pearl Harbor - Doctor Clayton
Hoewel de Verenigde Staten al wel materiële steun geeft aan het Verenigde Koninkrijk, houdt het land zich officieel nog afzijdig van de oorlog die zich afspeelt op het Europese continent. Dit verandert als de Japanners op 7 december 1941 een verrassingsaanval uitvoeren op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor in Hawaï. Het Amerikaanse volk is geschokt. De volgende dag verklaren de Verenigde Staten de oorlog aan Japan en daarmee ook aan nazi Duitsland. Doctor Clayton zingt erover in het lied Pearl Harbor. De blueszanger heeft in 1937 zijn vrouw en kinderen verloren tijdens een huisbrand. Hierdoor is hij aan de drank geraakt en een roekeloos leven gaan leiden.
Kamp Vught - Gerard van Maasakkers
Tijdens de oorlogsjaren besluiten Waldemar en Rika de ruimte van hun pension beschikbaar te stellen als doorgangsplaats voor onderduikende joden. Helaas worden ze verraden en in januari 1944 opgepakt. Na een tijdlang gevangen te zijn gehouden in de Scheveningse gevangenis, worden ze apart van elkaar naar Kamp Vught gebracht. De Brabantse zanger Gerard van Maasakkers vertolkt met zijn lied Kamp Vught een ervaring van een Brabander die regelmatig in dat kamp moet zijn.
Morir en Ravensbrück - Marina Rossell
Gedurende 1944 komen de geallieerde troepen steeds dichterbij. De Duitse bezetter voelt zich steeds meer in het nauw gedreven. Ze voeren meer executies uit en sturen veel kampgevangenen door naar Duitsland of verder. Met de trein wordt Waldemar naar het mannen concentratiekamp Neuengamme, valkbij Hamburh getransporteerd. Rika belandt in het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück, dat ten noorden van Berlijn ligt. De omstandigheden zijn erbarmelijk. Dankzij zijn talenkennis wordt Waldemar tewerkgesteld als vertaler in het postkantoor. Zo lukt het hem nog enkele brieven te schrijven naar zijn zoon Waldy. Van Rika wordt niets vernomen. De Catalaanse zangeres Marina Rossell zingt over sterven in Ravensbrück: “Een kamp van donkerheid”
Niemand kan blijven - Typhoon
Kleine Waldy is na de arrestatie van zijn ouders ondergedoken op het Noord-Hollandse platteland. Na de bevrijding in mei 1945 blijft nog lange tijd onzeker wat er met de betrokkenen gebeurd is. De familie van Rika plaatst zelfs advertenties in kranten en reist af naar Duitsland. Pas na lange tijd blijkt dat beide ouders niet meer leven. Het eigentijdse lied Niemand Kan Blijven van Typhoon treft goed de emoties van machteloosheid en verdriet. Dit droevige lied schreef Typhoon tijdens een moeilijke periode in zijn leven.
Sonny Boy - Eydie Gormé
De kleine Waldy zal verder moeten leven zonder zijn geliefde ouders. Het ‘koekoeksjong’ zal moeite krijgen om een veilig, geborgen thuis te vinden. We sluiten de playlist af met nogmaals het lied Sonny Boy, dit keer gezongen door de Amerikaanse zangeres Eydie Gormé.
'Friends may forsake me
Let them all forsake me
I still have you Sonny Boy
You're sent from heaven, and I know your worth
You made a heaven for me here on earth'
Samenstelling en tekst: Sandra van de Putte
vormgeving: Judith de Rond
Illustratie: boekomslag bij Heel Nederland Leest
