De Tijdmachine: Selda

De Turkse folkzangeres Selda was in 2014 één van de headliners op het Utrechtse Le Guess Who Festival. Bekende artiesten als St. Vincent, Madlib en Antony & The Johnsons zijn grote fans. Antony Hegarty noemde haar zelfs ‘de Édith Piaf van Turkije’, maar wie is Selda? Daarvoor gaan we in deze episode van De Tijdmachine terug naar juni 1987 toen de zangeres voor het eerst optrad in Nederland.

Selda Bagcan werd in 1948 geboren. Ze groeide op in de Oost-Turkse stad Van en vanaf haar negende woonde ze in Ankara waar ze al van kleins af aan optrad. Begin jaren 70 had Selda succes met een aantal singles. In 1971 vertegenwoordigde ze haar land in de liedjeswedstrijd ‘De Gouden Orpheus’, een Oost-Europese tegenhanger van het Eurovisie Songfestival. Naast Turkse pop-, folk- en protestsongs experimenteerde Bagcan ook met psychedelische rock en vroege synthesizers. Haar muziek klinkt jaren na dato nog altijd fris en origineel. Selda was een ware pionier en haar muziek klinkt ook goed in de oren van mensen die geen Turks spreken.

In haar teksten bezong Selda vaak het lief en leed van de arme man. In eigen land was ze daarom vooral populair bij een links publiek. Toen in 1980 rechtse militairen de macht grepen in Turkije werd Selda’s paspoort afgepakt en zat ze tot drie keer toe in de gevangenis. In 1987 kreeg ze haar paspoort terug en trad ze voor het eerst op in Nederland. In 1990 nodigde het Utrechtse ‘wereldculturencentrum’ RASA haar uit voor een Nederlandse tournee met shows in Utrecht, Nijmegen en Tilburg.

In 2006 werd haar muziek ook opgemerkt buiten het Turks publiek. Het label Finders Keepers bracht een verzamelalbum van haar uit dat lovend werd ontvangen. Veel jongeren raakten, door verzamel-cd's als Turkish Freakout, verslingerd aan psychedelische Turkse sixtiesrock. Selda en haar illustere tijdgenoten als Cem Karaca, Baris Manco en Erkin Koray kregen (al dan niet postuum) een internationaal publiek.

Selda is altijd door blijven werken en in 2014 toerde de inmiddels 66-jarige zangeres met de Israëlische groep Boom Pam. Samen met die formatie was ze op 23 november 2014 weer terug in Utrecht tijdens het Le Guess Who? Festival in Tivoli-Vredenburg. Het voorprogramma werd verzorgd door Baba Zula, een groep die sterk is beïnvloed door Selda’s muziek.

(PdK)