Retour au début de page

Playlist Boekenweek: Ik ben alles

Een blik op nummers rondom het thema identiteit, in het kader van het boekenweekthema 'Ik ben alles'.

  1. Born this way Lady Gaga
  2. Follow your arrow Kacey Musgraves
  3. I am a rock Simon & Garfunkel
  4. Xenomorphgirl Arca
  5. The gate Björk
  6. I'm every woman Chaka Khan
  7. Bitch Meredith Brooks
  8. Blue blue Iamamiwhoami
  9. Indentity Austra
  10. Let's talk about gender baby Planningtorock
  11. Become the one Goldfrapp
  12. Energy Disclosure
en savoir plus
Het thema van de Boekenweek 2023 is 'Ik Ben Alles' en viert daarmee de pluriformiteit van onze identiteit. Vragen als 'Wie ben ik?' of 'Wie zijn wij?' komen daarbij naar boven borrelen. Hoe je naar jezelf of anderen kijkt kan interessante en leerzame invalshoeken opleveren, al is het ontdekken van je eigen identiteit niet altijd makkelijk of vanzelfsprekend. Hoewel literatuur bij uitstek een middel is om dingen over jezelf of anderen te leren, biedt muziek eenzelfde mogelijkheid.

Muziekweb werpt met deze playlist een blik op nummers rondom het onderwerp identiteit. Wie weet helpt deze playlist je met de zoektocht naar jezelf of geeft het je inzichten over individualiteit.

Born This Way - Lady Gaga
Het maakt niet uit wie je bent, dat is de boodschap van Lady Gaga’s Born This Way van haar gelijknamige album (2012). De fanschare van de popdiva - die ze haar ‘little monsters’ noemt - bestaat voor een groot deel uit mensen uit de LGBTQIA+ gemeenschap, voor wie de zoektocht naar identiteit een hobbelige weg kan zijn. We zijn allemaal gelijk en je mag vieren wie je bent, ondanks dat je afwijkt van de gestelde normen.

Follow Your Arrow - Kacey Musgraves
Mensen hebben altijd wel een mening, voornamelijk over anderen. Met het nummer Follow Your Arrow probeert Kacey Musgraves te zeggen dat de dingen die we doen of hoe we er uit zien, niet altijd iets hoeven te zeggen over wie we zijn. Laat je dus vooral niet tegenhouden door anderen en doe de dingen die je wilt doen, voor jezelf. Volg je hart, ofwel de 'arrow' waar zij met dit nummer naar verwijst.

I Am A Rock - Simon & Garfunkel
Doorgaans worden mensen bestempeld als introvert of extravert, hoewel daar allerlei gradaties aan vast hangen. Dit nummer van Simon & Garfunkel gaat hoogstwaarschijnlijk over een introvert die zich zodanig afsluit voor de wereld dat hij als een steen door het leven gaat. De persoon uit het nummer heeft geen behoefte aan sociale contacten, vriendschap of liefde en gaat bewust als een einzelgänger door het leven.

Xenomorphgirl - Arca
Het afwijken van de norm, met name rondom gender en identiteit, loopt als een rode draad door de muziek van de Venezolaanse Arca. Als transvrouw ervaart zij zelf hoe fluïde iets als gender kan zijn. Met soms woeste en soms bedaarde muziek, geeft zij op intrigerende wijze gehoor aan dit gegeven. Het nummer Xenomorphgirl verwijst naar de xenomorph, het buitenaardse wezen uit de film Alien (1979), een schepsel dat gedaantewisselingen ondergaat in verschillende levensfasen.

The Gate - Björk
Het nummer The Gate staat op Björks album Utopia (2017). Hierop speelt de nasleep van haar scheiding een belangrijke rol, alsmede hoe dit invloed op haar heeft als persoon. Langzaam maar zeker weet Björk deze donkere periode uit haar leven om te buigen naar iets moois. The Gate beschrijft hoe de wond die haar scheiding achterliet, in een poort verandert en op die manier een werktuig wordt waarmee ze liefde kan ontvangen. Het beschrijft tevens dat ervaringen ons maken tot de persoon wie we zijn.

I’m Every Woman - Chaka Khan
Chaka Khan gaat met het legendarische nummer I'm Every Woman op transcendentale wijze te werk. Zij is niet alleen zichzelf, maar élke vrouw. Daarnaast is haar vrouw-zijn zodanig overstijgend, dat zij aanvoelt wat iemands behoeften zijn. In de videoclip is Khan vijf keer tegelijkertijd te zien in verschillende outfits, om zo te visualiseren dat zij iedere vrouw belichaamt.

Bitch - Meredith Brooks
Net als Chaka Khan, zingt Meredith Brooks in Bitch over het vrouw-zijn. De titel deed het label Capitol Records in eerste instantie huiveren, omdat het mogelijk de verkoop zou beletten. Brooks schreef het nummer, waarin zij vertelt wat voor soort personen (variërend van trut tot heilige) zij allemaal in zich heeft, samen met Shelly Peiken. De laatste was gefrustreerd over haar muziekcarrière en wilde deze frustraties in een lied verwerken. Brooks noemt het nummer uiteindelijk een vorm van zelf-acceptatie en in het reine komen met jezelf als persoon.

Blue Blue - iamamiwhoami
In de begindagen van haar carrière, toen nog niemand Jonna Lee aka Ionnalee aka iamamiwhoami kende, dacht men na haar release van wat teaser-materiaal dat het om nieuw werk van Christina Aguilera ging. Maar deze identiteitswissel werd gauw van tafel geveegd. Met een artiestennaam als iamamiwhoami heb je sowieso een gouden ticket om in deze playlist te belanden. Op haar derde album Blue vraagt de Zweedse artiest zich in het nummer Blue Blue af wie zij is. Dat ze daar geen eenduidig antwoord op kan geven blijkt uit de tekst: ‘I saw my silhouette, pale and bleached. All thin outlines and no shape’.

Identity - Austra
De Canadese band Austra rondom zangeres Katie Stelmanis schuwt de dramatische ondertoon niet. Hun muziek kan daarom hard binnenkomen. Ook Identity, een bonustrack van het album Feel It Break (2011), is een indringend nummer. Het gaat deels over hoe anderen naar je kijken en hoe dat invloed op je als persoon kan hebben.

Let’s Talk About Gender Baby - Planningtorock
Als transgender en non-binair persoon haalt Jam Rahuoja Rostron aka Planningtorock vaak het onderwerp gender aan in hun nummers. Gender kan zich focussen op gedragingen, rolpatronen en kenmerken die vanuit een maatschappelijk oogpunt voor een geslacht zijn bepaald. Hoewel hier vaak vanuit een tweedeling (man en vrouw) naar wordt gekeken, is deze dichotomie op heel veel mensen niet toepasbaar en is gender iets dat simpelweg niet in hokjes te plaatsen valt. Planningtorock beaamt dit en gaat hier dan ook graag het gesprek over aan.

Become The One - Goldfrapp
Soms raak je jezelf kwijt als persoon. Maar Alison Goldfrapp lijkt het recept te hebben gevonden om jezelf terug te vinden. In het nummer Become The One van het album Silver Eye (2017) gaat ze op mystieke wijze deze zoektocht aan. In het poëtische en dromerige nummer legt ze uit hoe je kan worden wie je altijd al wist te zijn. Door te kristalliseren, synchroniseren en harmoniseren. Probeer het eens uit.

ENERGY - Disclosure
Het nummer ENERGY van de Britse gebroeders Lawrence heeft in wezen dezelfde boodschap als die van Goldfrapp: je weet eigenlijk al wie je bent. Maar soms staan we onszelf in de weg. Hoe kan je jezelf dan overstijgen? Door niet te focussen op al het negatieve en je manier van denken aan te passen, kan je tot nieuwe inzichten komen. Dat zou je zomaar tot een krachtig en onoverwinnelijk gevoel kunnen leiden. Met dit energieke nummer weet Disclosure deze boodschap haarfijn over te brengen.

Samenstelling en tekst: Jasper van Quekelberghe
Vormgeving: Judith de Rond
Illustratie m.g.v. hoes: JK247093