De meeste traditionele muziek is dansmuziek, bedoeld als plezierig tijdverdrijf voor de hardwerkende plattelandsbevolking. Ook kent de Keltische traditie veel verhalende balladen, liefdesliederen, kinderliedjes en humoristische liedjes.
Al eeuwenlang komen mensen bijeen op informele bijeenkomsten, ‘ceilidhs’ genoemd, die gehouden worden in huizen, schuren of op straat. Mensen dansen, zingen liederen, vertellen elkaar verhalen en vermaken zich met kaartspelen. Ook markten, bruiloften, heiligendagen en andere feesten vormen dankbare aanleidingen voor het maken en genieten van muziek.
Deze playlist biedt een kleine selectie uit het grote aanbod aan Celtic muziek uit de collectie van Muziekweb. Van pure traditionele muziek tot een vermenging met pop, new age, Afrikaanse muziek en Celtic nieuwe stijl.
Theme From Harry’s Game - Clannad
Clannad was de enige en eerste band ooit die met Theme From Harry’s Game een Gaelic-talige internationale hit scoorde. De Ierse familieband bezat een heel eigen sound waarbij traditionele Keltische muziek in een moderner en sfeervol arrangement gegoten werd van etherische vocale en instrumentale melodieën en harmonieën. Een andere wereldhit scoorde de groep met In A Lifetime, een duet met U2-zanger Bono. De zingende zussen Enya en Moya Brennan richten zich hierna allebei op solocarrières.
Mouth Music - Dolores Keane
Dolores Keane komt uit een muzikale familie waarin het leren van liedjes bijna hetzelfde was als leren lezen en lopen. Ze was de eerste zangeres van de groep De Dannan. Zij en haar broer Seán Keane hebben beide een succesvolle solocarrière gehad. Keane zingt hier een puirt a beul’ oftewel een ‘dansdeuntje met de mond’: sterk ritmische en onbegeleide zang met ondeugende teksten of betekenisloze vocalen waarop gedanst kan worden.
The Wind That Shakes The Barley/The Reel With The Beryle - The Chieftains
De band The Chieftains heeft Ierse traditionele muziek wereldwijd populair gemaakt. De virtuoze bandleden Paddy Moloney (whistles, uilleann pipes), Matt Molloy (fluit) en Seán Keane (vedel) maakten met plezier zo nu en dan crossoveralbums met gastartiesten uit andere muziekgenres als country en pop. Op deze track hoor je mooi de afwisseling van instrumenten: violen, whistle (fluit), bodhran (trom), uilleann pipes (doedelzak) en harp.
Whiskey In The Jar - The Dubliners
Deze in 1962 opgerichte Ierse folkband is een een van de oudste en langst bestaande stedelijke bands in de wereld. The Dubliners zingen voornamelijk ‘pub-songs’. Whiskey In The Jar, een Iers volksliedje geschreven in de 17e eeuw, is een van hun populairste nummers. De nog in leven zijnde leden van de groep, met uitzondering van John Sheahan, werken onder de naam The Dublin Legends.
Nil Se Ina La - Triona & Maighréad Ní Dhomhnaill
De zussen Triona en Maighréad Ní Dhomhnaill komen uit een bekende muzikale familie uit de regio County Donegal, Ierland. Vader was een songwriter en bekende liedverzamelaar en ook tante verzamelde traditionele liederen. Samen met hun broer Micheal vormden Triona en Maighréad de groep Skara Brae. Ze waren een van de eersten die de akoestische gitaar gebruikten bij Keltische muziek. Hier zingen ze een grappig publiedje: ‘drink tot in de morgen’
The Pearl - Silly Wizard
We reizen nu van Ierland naar Schotland, op de klanken van het mooie instrumentale intermezzo The Pearl van de Schotse folkband Silly Wizard. De in 1971 opgerichte band met Andy M. Stewart en de broers Johnny en Phil Cunningham bestond 17 jaar. De leden speelden zowel instrumentale als vocale Schotse volksmuziek, van snelle ‘jigs & reels’ tot ‘slow airs’’. Ook maakten ze originele muziek in traditionele stijl.
Sguaban Arbhair - Catherine-Ann MacPhee
De Schotse zangeres Catherine-Ann MacPhee wordt beschouwd als een van de beste Gaelic zangers ter wereld. Ze is geboren en opgegroeid op het Schotse eiland Barra en zong op zesjarige leeftijd haar eerste liedje op een 'ceilidh', een Schotse informele samenkomst met dans en muziek. Haar doorbraak kwam door haar optredens met het beroemde 7:84 Theatre Company uit Edinburgh. Inmiddels woont MacPhee in Ottawa (Canada) waar ze zangles in Gaelic geeft.
Hoirean o - Capercaillie
Capercaillie is één van de bekendste bands van Schotland. De folkband heeft een grote bijdrage geleverd aan de heropleving van traditioneel Gaelic-talig repertoire en nieuwe Keltische composities. Door gebruik te maken van synthesizer, blazers en elektronische instrumenten verbreden ze het Keltisch instrumenten-arsenaal. De band werd begin jaren tachtig opgericht door zangeres Karen Matheson en toetsenist Donald Shaw. In 1988 braken ze door met hun muzikale bijdrage aan een televisieserie over de geschiedenis van Gaelic Schotten. Acteur Sean Connery omschreef de stem van zangeres Karen Matheson als ‘a throat that is surely touched by God’.
A United Earth I - Alan Stivell & Youssou N’Dour
We reizen verder, naar Frankrijk! In Bretagne is namelijk ook een levendige Keltische muziekcultuur. Alan Stivell is een Bretons zanger, musicus en instrumentenbouwer die de Keltische harp weer populair heeft gemaakt. Hij zingt in verschillende talen: Bretons, Gaelic, Welsh, Frans en Engels. De crossover-artiest Stivell gelooft in het verenigen van mensen door muziekstijlen met elkaar te versmelten. Een 'Celtic fusion' waarin ook plaats is voor Afrikaanse invloeden, zoals bij dit lied. Naast Stivells zang en harpspel horen we ook de beroemde zanger Youssou N’Dour uit Senegal.
Marcha Do Entrelazado De Allariz - Carlos Nuñez
De virtuoze doedelzakspeler en (blok)fluitist Carlos Nuñez is een charismatische artiest uit Galicië, een streek in Spanje met een eigen taal en een rijke traditie met wortels in de Keltische cultuur. Zoals de harp het symbool is voor Ierland, is de doedelzak (gaita) dat voor Galicië. Na zijn studie barokmuziek aan het conservatorium te Madrid wierp Nuñez zich op als ambassadeur voor de Galicische muziek en toerde hij de wereld rond met onder andere The Chieftains. Ook bracht hij diverse soloalbums uit, opgeluisterd met gastoptredens van gerenommeerde musici uit de wereld van de Keltische muziek.
Ned Of The Hill - Connie Dover
De Amerikaanse zangeres, musicologe en componiste Connie Dover heeft Engelse, Cherokee, Mexicaanse en Schots/Ierse voorouders. Ze bestudeerde behalve de Amerikaanse folktraditie ook grondig de rijke Keltische muziektraditie. Haar solo albums werden geproduceerd door Silly Wizard alumnus Phil Cunningham, die zorgde dat ze begeleid werd door de beste traditionele musici van Schotland, Ierland en Amerika. Ned Of The Hill is een populair Iers Sean nós-lied. Een langzame, droevige ballade met een somber thema.
Samhrad Samhrad - The Gloaming
The Gloaming is een kwintet met musici uit Ierland en Amerika: de Ierse Iarla O Lionaird (zang), Martin Hayes (viool), Caoimhín O Raghallaigh (Hardanger vedel), de Amerikaanse Dennis Cahill (gitaar) en Thomas Bartlett alias Doveman (piano). The Gloaming betekent ‘de schemering’ en is een treffend gekozen naam voor een ensemble dat de Ierse traditie herinterpreteert en vernieuwt op een introverte en reflectieve wijze. Het langzame tempo, de spaarzame versieringen en de mysterieuze en lome sound geven diepgang aan de muziek. O Lionaird zingt in sean-nós stijl: de ‘oude stijl’ in Gaelic.
My Lagan Love - Sinead O’Connor
De eigenzinnige en authentieke Ierse popzangeres Sinead O’Connor maakte met het album Sean-nós Nua (2002) een album met moderne arrangementen van Ierse traditionals die haar dierbaar zijn. De songs leren dat pijn geheeld kan worden door te zingen: ‘Songs are healing and singing is healing’. Voor O’Connor, die een zeer traumatische jeugd heeft gehad en decennia lang rusteloos zoekende was naar haar innerlijke kern, is deze boodschap zeer wezenlijk.
The Parting Glass - The Voice Squad
Deze playlist begint en eindigt met een meerstemmig vocaal lied. En met welk nummer kan dat anders dan met The Parting Glass? Dit lied werd traditiegetrouw gezongen aan het einde van een samenkomen van vrienden. Het was het populairste afscheidslied voordat Robert Burns het beroemde Auld Lang Syne componeerde. De vertrekkende gast kreeg een laatste drank aangeboden om hem op zijn reis te versterken. In deze uitvoering hoor je hoe de Ierse groep The Voice Squad twee aparte tradities heeft samengevoegd: de Britse harmony-zang (zoals bekend van The Copper Family en The Watersons) en de onbegeleide solo zangtraditie van Noord-Ierland.
Samenstelling: Sandra van de Putte
Grafische vormgeving: Judith de Rond / Studio La Ronda
Beeld: albumhoes KAX9052
