Nielsens Vierde en Vijfde Symfonie vormen een tweeluik rond de Eerste Wereldoorlog. De VierdeSymfonie laat vooral een heroïsche reactie op de oorlogsdreiging horen, ‘Muziek is leven, beiden zijnonuitroeibaar’, aldus de componist. Veel soldaten trokken met dat idee de loopgraven in, al dan nietgewapend met een van overheidswege verstrekte kopie van Nietzsche’s Also sprach Zarathustra. Inde
… naoorlogse jaren was Nielsen toch iets minder optimistisch over dat onuitroeibare leven. De VijfdeSymfonie betekende niet alleen een breuk met het laatromantische vitalisme van de voorgaande symfonie,maar ook met de symfonische traditie als geheel. In het eerste deel overheerst de militaristischesnaardrum. Op het hoogtepunt van dit deel wordt de slagwerker zelfs opgedragen om een eigentempo te kiezen, alsof de muzikale orde doelbewust ondermijnd moet worden. Ook het aanvankelijk lyrischeAdagio wordt steeds duisterder, waarna de snaardrum opnieuw de boel op agressieve wijze saboteert. (HJ)plus
