Curiosa: Joodse Kerstliedjes

Kerstmis is niet het enige lichtjesfeest dat in december wordt gehouden. Het Joodse Chanoekafeest heeft weliswaar een andere oorsprong, maar er worden ook kaarsen aangestoken, er zijn cadeautjes voor de kinderen en er is lekker eten. Toch is er maar weinig 'Chanoeka-muziek' geschreven. Een uitzondering: folkzanger Woody Guthrie, die gek genoeg níét joods was.

Woody Guthrie (1912) groeide op in Oklahoma in een gezin met een vader die zelfs sympathiseerde met de racistische Ku Klux Klan. Vanaf zijn 14e verdiende Guthrie de kost als rondtrekkend liedjeszanger maar leed vaak honger. Hij was een ‘Okie’, een inwoner van Oklahoma die in de jaren 30 op de vlucht sloeg voor de droogte en armoede. Als een van de weinigen wist Guthrie de ontheemden een stem te geven. Het maakte hem uiteindelijk beroemd. Zo belandde Guthrie in New York, waar hij Marjorie Mazia ontmoette. De joodse Marjorie inspireerde Guthrie tot het schrijven van songs over joodse onderwerpen. Omdat Guthrie graag voor kinderen zong, besloot hij ook liedjes te bedenken voor Chanoeka, het joodse kinderfeest. Op deze cd zijn Guthries Chanoeka-liedjes (uitgevoerd door The Klezmatics) te beluisteren.

Dit jaar kreeg Guthrie navolging van soulzangeres Sharon Jones. Net als veel andere Amerikaanse artiesten bracht Jones een kerstplaat uit, maar één liedje wijdde ze aan Chanoeka.

Curieus of niet? Eigenlijk niet, want Guthrie en Jones leveren in feite een wederdienst. Er zijn namelijk tal van joodse componisten die liedjes schreven voor het christelijke kerstfeest. Neem dé kerstklassieker White Christmas, geschreven door Irving Berlin. Ook Rudolph The Rednosed Reindeer (Johnny Marks), Winter Wonderland (Felix Bernard), Let It Snow (Jule Styne & Sammy Cahn) en I’ll Be Home For Christmas (Buck Ram & Walter Kent) zijn geschreven én later ook uitgevoerd door artiesten die als kind geen kerst maar Chanoeka vierden. Luister maar:

Liedjes schrijven voor een feest waarmee je zelf niet bent opgegroeid, dat vereist inlevingsvermogen in de ander. Dergelijk inlevingsvermogen kunnen we altijd wel gebruiken, en niet alleen in de kortste dagen van het jaar.

(PdK)