Charlie Parker – Jack Kerouac
Een bloemrijke introductie van Charlie Parker kunnen we het beste overlaten aan de minstens zo legendarische Amerikaanse schrijver en dichter Jack Kerouac. Bebop veranderde niet alleen de muziek, maar beïnvloede ook de beeldende kunst (het expressionisme, de COBRA beweging) en de literatuur. Zoals Beatnik Kerouac die met de wilde en vrije metriek van zijn proza en gedichten graag relateerde aan het grillige saxofoonspel van Parker.
Ko Ko – Charlie Parker
Charles Parker Jr. wordt geboren op 29 augustus 1920 in Kansas City, Kansas als enig kind en met inheems-Amerikaans en afro-Amerikaans bloed. Hij groeit op in Kansas City, Missouri en verlaat op zijn 16de de middelbare school om zich helemaal aan de altsaxofoon te wijden. Wanneer de jonge saxofonist wordt weggehoond van het podium tijdens een jamsessie, begint hij zijn studies alleen maar serieuzer te nemen en aan een eigen geluid te werken.
Hootie Blues – Jay McShann
In 1938 sluit Parker zich aan bij de band van Jay McShann. De groep uit Kansas City tourt intensief langs het clubcircuit in het zuidwesten van Amerika, met uitstapjes naar Chicago en New York. Parker maakt zijn eerste professionele opnames met McShann. In het deze band krijgt hij ook zijn beroemde bijnaam Yardbird of kortweg Bird mee. Volgens de overlevering omdat hij vrij als een vogel is of tijdens een tournee met de tourbus een kip aanrijdt.
A Night In Tunisia – Charlie Parker
In 1939 trekt Parker naar New York waar hij eerst aan de bak moet als afwasser. Hij ontmoet de jonge trompettist Dizzy Gillespie met wie hij direct een muzikale klik heeft. Het duo sluit zich aan bij geestesgenoten als pianist Thelonious Monk, gitarist Charlie Christian en drummer Kenny Clarke die in de late uren, na hun optredens met reguliere swingbands, in de clubs van Harlem hun eigen, meer complexe en vrije jazz ontwikkelen. Er wordt wel gesuggereerd dat zij met bebop een stijl willen ontwikkelen die de (overwegend witte) bandleiders van die tijd niet kunnen volgen.
Tempus Fugit – Miles Davis
Midjaren 40 heeft Parker zijn beste band bij elkaar waarmee hij opnames maakt voor het Savoy label. Wanneer Gillespie zijn eigen weg gaat en zelf uitgroeit tot belangrijke bandleider, vindt Parker in de jonge tandartszoon Miles Davis de ideale trompettist. In 1948 verlaat Davis de band om uit te groeien tot een van de grootste en meest vernieuwende jazzartiesten van de naoorlogse jazz.
Congo Blues – Charlie Parker
Na de oorlog groeit de populariteit van bebop en belangrijke architect Parker. Het betekent het einde van het swing-tijdperk en wordt omarmd door een breed publiek als een serieuze nieuwe muziekstijl die later evolueert in subgenres als hard bop, cool jazz, avant-garde en free jazz. Een nieuwe jazzclub op Broadway in New York vernoemt zich in 1949 zelfs naar Parker en wordt als Birdland een belangrijke naam voor de moderne jazz. Menig jazzartiest neemt er nog steeds graag een 'Live at Birdland'-album op.
Relaxin' At Camarillo – Charlie Parker
Parker is een gezinsman met meerdere kinderen uit diverse huwelijken en relaties. In het jazzcircuit staat hij vooral bekend als een zorgeloze en zachtaardige man die vergroeid is met zijn saxofoon. Geld heeft hij zelden, maar zorgen daarover maakt hij zich nooit. Hij zou al vanaf zijn 16de heroïne gebruiken en is een stevige drinker. Door zijn conditie belandt hij in 1946, tijdens een Californisch tournee in het ziekenhuis, waarna hij een half jaar verblijft in de psychiatrische inrichting Camarillo State Mental Hospital. Hij verlaat de inrichting als herboren en memoreert zijn verblijf in het opgewekte Relaxin' At Camarillo. Terug in New York vervalt hij al snel weer in zijn slechte gewoontes.
Cheers – Charlie Parker
Ook in Europa wint moderne jazz na de oorlog aan succes. Bebop wordt hier op een serieuzere en zelfs intellectuelere manier omarmd. Amerikaanse jazzmuzikanten die in hun thuisland voornamelijk in rumoerige jazzclubs spelen, weten niet wat hen overkomt wanneer zij in Europa in concertzalen worden geboekt, vereerd door een intensief luisterend, groot publiek. In 1949 speelt Parker in Parijs waarna hij doorreist naar Scandinavië voor meerdere optredens. Het zijn grote successen voor hem.
April In Paris – Charlie Parker
Parker is een groot liefhebber van klassieke muziek en rekent met name Igor Stravinski tot zijn invloeden. In 1949 neemt hij een aantal standards op met strijkers en een ritmesectie. Met de twee resulterende albums (die in 1995 worden samengebracht als Charlie Parker with Strings) is Parker opnieuw zijn tijd vooruit, als pionier van de third stream jazz.
All The Things You Are; 52nd Street Theme – The Quintet
In 1953 organiseert het New Jazz Society Of Toronto een concert in de lokale Massey Hall dat later op album wordt uitgebracht als Jazz At Massey Hall of The Greatest Jazz Concert Ever. Het brengt bebop-pioniers Parker, Gillespie en drummer Max Roach weer samen, aangevuld met volgelingen van het eerste uur, bassist Charles Mingus en pianist Bud Powell. Het concert is niet eens uitverkocht (wegens een belangrijke bokswedstrijd, elders in Toronto), maar het kwintet is als vanouds op dreef in een aantal bebop-klassiekers.
Pannonica – Thelonious Monk
Een kleine intermissie met Monks eerbetoon aan barones Pannonica de Koenigswarter. Zij is een telg uit de schatrijke Rothschild familie en een Franse verzetsheldin die na haar scheiding van baron Jules de Koenigswarter naar New York vertrekt en haar intrek neemt in een hotelsuite op Fifth Avenue. Hier groeit haar interesse in jazz en begint zij zich te ontfermen over musici als Monk en Parker. Ze organiseert jamsessies in haar suite en stelt haar Bentley met chauffeur beschikbaar om de heren naar optredens te rijden. Naast Monk schrijven veel jazzmusici eerbetonen aan deze kleurrijke weldoenster en fotografe die in 1988 overlijdt op 74-jarige leeftijd.
Yardbird Suite – Charlie Parker
Het is bij De Koenigwarter waar Parker op een dag in maart 1955 in slechte conditie wordt gebracht. Hij is de laatste jaren flink afgetakeld door zijn slechte gewoontes. Veel clubeigenaars willen hem niet meer boeken nadat hij in 1951 al een tijdje zonder cabaret card (optreedvergunning) heeft gezeten, wegens een heroïnezaak. De barones belt een dokter die hem direct wil doorsturen naar het ziekenhuis, maar dat weigert Parker. Een paar dagen later, op 12 maart, sterft hij in De Koenigwarters suite, voor de televisie, lachend om een acrobaat in een show van The Dorsey Brothers.
Ode To Charlie Parker – Eric Dolphy
Zijn erfenis en innovaties veranderden de benadering van de saxofoon en jazz blijvend en klinken tot vandaag de dag hierin door – van latere mainstream tot freejazz. Bijzonder hoe Eric Dolphy, die op zijn beurt jong overleed aan een niet gediagnosticeerde suikerziekte, het grillige en rond het ritme dansende spel van Parker interpreteert op juist een dwarsfluit. Ook wat betreft het vinden en ontwikkelen van een eigen stijl is Parker een belangrijke inspiratie voor iedere jazzmuzikant.
Lester Leaps In – Charlie Parker
Daarnaast is er de mythe Charlie Parker, zoals door Kerouac aan het begin van deze Playlist beschreven als een heilige en een boeddha die met zijn spel niets anders uitdrukt dan dat het goed is. Ook de film Bird (1988) van regisseur Clint Eastwood draagt toe aan die legendevorming.
Samenstelling en tekst: Mark Ritsema
Vormgeving: Judith de Rond
Illustratie afkomstig van album JE23846
