Terug naar boven

Curiosa klassiek: Het Wilhelmus

Ons land heeft een ingetogen volkslied. Hier geen bruisend bloed en verheerlijking van de eigen geboortegrond, zoals bijvoorbeeld in het Friese volkslied. Het Wilhelmus is een nederig gebed, waarbij de anonieme dichter zich verplaatst in de situatie van Willem van Oranje. Het politieke decor is de strijd tegen de Spaanse overheersing. Sommige poëtische beelden zijn ontleend aan het Bijbelse verhaal over de herder David, strijdend tegen koning Saul.

Tegenwoordig zingen wij het Wilhelmus volgens een enigszins alternatieve versie, afkomstig uit de Nederlandtsche Gedenck-clanck van Adriaen Valerius (c.1570-1625). Camerata Trajectina zingt hier het Wilhelmus in een meer ‘vlotte’ variant. De verwantschap met de ons bekende melodie is echter duidelijk.

Camerata Trajectina zingt Wilhelmus van Nassouwe

Tijdens een bezoek aan ons land componeerde het 9-jarige wonderkind Mozart een aantal variaties over het lied Laat ons juichen, Batavieren! Vervolgens componeerde hij ook nog 7 variaties over Willem van Nassau, waarvan de melodie overigens niets te te maken heeft heeft met het huidige Wilhelmus.

Variaties over Willem van Nassau van Mozart

In 1788 verscheen het toneelstuk Egmont van Goethe. Het verhaal was geïnspireerd door de opstand van de Nederlandse gewesten tegen Spanje. De graaf van Egmont pleit voor verdraagzaamheid. Hij wordt echter gearresteerd door de wrede hertog van Alva, die hem ter dood veroordeelt. Beethoven componeerde muziek bij dit treurspel, waarvan de Ouverture het bekendst geworden is.

Ouverture Egmont van Beethoven

In 1957 voltooide Anthon van der Horst zijn Choros VI. Dit ambitieuze koorwerk was een variatiereeks over het Wilhelmus, waarbij alle 15 strofen van het lied een eigen bewerking kregen. De componist droeg het werk op aan koningin Juliana. De NCRV zond het werk vaak op de radio uit rond de jaarlijkse herdenkingen van 4 en 5 mei.

Choros VI, Wilhelmus van Nassouwe van Anthon van der Horst

(HJ)