Zoals Wagner zijn Tristan-akkoord heeft en Landini een naar zichzelf vernoemde cadens, zo heeft de Zuid-Duitse Johann Pachelbel zijn canon in D, waarvoor hij altijd wel onthouden zal worden. Jammer genoeg is dat stuk verre van representatief voor Pachelbel: het is de enige canon die hij schreef, en kamermuziek maakt bovendien slechts een marginaal deel uit van zijn oeuvre. Pachelbel, de zoon van een wijnhandelaar, zou eigenlijk vooral beroemd moeten zijn om zijn orgelmuziek. In zijn eigen tijd was hij gevierd als organist en als componist van ruim 200 orgelwerken. In bijna de helft van de gevallen gaat het dan om koraalzettingen, die in hun soberheid en helderheid ijkpunten voor het genre vormen. Ook van groot belang zijn de fuga’s van Pachelbel: hij wordt gezien als een cruciale schakel in de ontwikkeling van dit genre. Bijzonder en uniek zijn de ‘Magnificat-fuga’s’. Een derde genre waar Pachelbel in grossierde waren de variaties op een thema. Bekend is de ‘Hexachordum Apollinis’, een serie van klavieraria’s met variaties. De vocale muziek, tot slot, is ook zeer de moeite waard, ook al is die lang vergeten gebleven; zoals de befaamde muziekcriticus Johann Walther (1684-1748) ons verzekert, zijn Pachelbels vocale werken “perfecter gerealiseerd dan al haar voorgangers”. (TC)
Hector Berlioz was de meest romantische onder de romantici: zijn voortdurend wisselende gemoed spleet het traditionele symfonieorkest uiteen in talloze divisies en zijn idealistische verlangen vervaagde de grenzen tussen symfonie, opera en oratorium. Geen wonder dat zijn revolutionaire expressie weinig waardering oogstte: in die tijd was menigeen amper bekomen van Beethovens innovaties. Het onbegrip was wederzijds: Berlioz haatte de conventies van het gangbare concertbedrijf. In een van zijn geschriften droomde hij van de utopische stad Euphonia, waarin de commercie uitgebannen was en alles in dienst stond van de kunst. Pas na zijn dood kreeg Berlioz de erkenning die hij verdiende. De meeste muziekliefhebbers kennen Berlioz vooral van de 'Symphonie Fantastique', waarin de componist een aantal opiumvisioenen uitbeeldde. Met deze uit de hand gelopen 'bad trip' trachtte hij het hart van de Shakespeare-actrice Harriet Smithson te veroveren. Andere hoogtepunten zijn de dramatische legende 'La Damnation de Faust', de symfonie 'Roméo et Juliette', het Requiem en de opera 'Les Troyens'. (HJ)
