Free jazz is de jazzstijl waarin de vertrouwde structuur van een ‘song’, bestaande uit akkoorden, melodieën en vaste ritmische patronen en tempo, grotendeels ontbreken en waarin energievaak de plaats inneemt van schoonheid. Spontaniteit staat daarbij hoog in het vaandel. Free jazz ontstond als min of meer officiële stroming in 1960, het jaar waarin altsaxofonist Ornette Coleman een album getiteld Free Jazz uitbracht. Hij speelde akkoordloze stukken, waarin melodie en ritme het voor het zeggen hadden. In de jaren zestig was de term avantgarde een synoniem voor free jazz en in de decennia die volgden gaven de meeste musici zelfs de voorkeur aan dit eerste label omdat zij het woord ‘free’ misleidend vonden: hun muziek was namelijk vaak (toch) zeer georganiseerd.
Gesyncopeerde, strak gespeelde dansmuziek, eind jaren zestig voortgekomen uit een samengaan van eerdere zwarte muziekvormen als jazz, rhythm & blues en soul. Het ritme, vastgelegd in de groove, en met een hoofdrol voor de basgitaar, is allesoverheersend. James Brown wordt vaak aangewezen als een van de eerste soulartiesten die de groove een prominente rol gaf. Bands als Parliament en Sly & The Family Stone werkten deze stijl verder uit. Naast ritmische kenmerken deelt funk ook het gebruik van bijzondere akkoorden met de jazz. Funk had grote invloed op hiphop en r&b, maar ook bij rockartiesten zoals de Red Hot Chili Peppers en Living Colour hoor je duidelijke funkinvloeden terug.
Een combinatie van West-Afrikaanse met Afro-Amerikaanse muziek, ontstaan in Nigeria in de jaren zestig van de vorige eeuw. Grondlegger van het genre was de Nigeriaanse saxofonist, toetsenist en bandleider Fela Kuti (1938-1997). Hij vermengde traditionele Nigeriaanse percussie met Amerikaanse funk en jazz - James Brown was een grote inspiratiebron - en doopte dit mengsel afrobeat. Belangrijk was ook de rol van zijn drummer Tony Allen, zonder wie volgens Kuti 'de afrobeat nooit had bestaan'. De teksten van Kuti waren sterk politiek getint, waardoor hij regelmatig in de problemen kwam met het Nigeriaanse regime. Afrobeat kende zijn hoogtijdagen in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Vooral in Nigeria, maar ook in andere West-Afrikaanse landen zoals Ghana en Kameroen. Na het overlijden van Fela Kuti namen zijn zoon Femi Kuti, en zijn drummer Tony Allen de fakkel over. In de Verenigde Staten zorgde de in 1998 gevormde band Antibalas voor hernieuwde interesse in de afrobeat.
