Alcide

Beschrijvingen van de operageschiedenis van Oost-Europa en Rusland beginnen meestal bij de 19de eeuw, toen de eerste nationalistische en voor het land van herkomst representatief geachte opera's verschenen. Zodoende wordt Glinka steevast als de eerste belangrijke Russische operacomponist genoemd. Echter, al veel eerder werden er in Rusland opera's geschreven en daarvan is "Alcide" van Dmitry… Bortnyansky (1751-1825) een mooi voorbeeld. Deze 'Mozart van de Oekraïne' werd geboren in Glukhov en studeerde aldaar en vervolgens in St.Petersburg. Zijn leermeester daar was de Italiaan Galuppi en deze voedde Bortnyansky geheel op in de Italiaanse stijl, waarmee deze nog nader kon kennismaken tijdens een tien jaar durend verblijf in Italië. Catharina II riep hem terug naar St.Petersburg en benoemde hem tot keizerlijk kapelmeester. In zijn kerkmuziek sloot Bortnyansky aan bij de Russisch-orthodoxe traditie, maar zijn wereldlijke muziek is geheel in de Italiaans-klassieke stijl gegoten. Ongetwijfeld zal dat aan het hof ook de bedoeling zijn geweest: een hof met internationale allure kon in de 18de eeuw tenslotte niet zonder een operatraditie naar Italiaanse snit. Hoever het idee dat opera een vehikel voor nationale cultuur kon, of zelfs moest zijn, nog van Bortnyansky afstond blijkt bij het beluisteren van de in 1778, in Italië geschreven "Alcide". Het verhaal draait rondom Hercules, die de keus voorgelegd krijgt tussen een makkelijke levensweg, vol lust, en een moeilijk, maar deugdzaam bestaan. In dit libretto van Metastasio kiest Hercules uiteindelijk voor een gulden middenweg. Bortnyansky's opera is niet alleen een karakteristieke represen-tant van de toenmalige hofcultuur, maar ook een alleszins aantrekkelijk werkstuk, dat hier prima wordt uitgevoerd door solisten, koor en orkest van het ensemble Leopolis, onder leiding van Jean-Pierre Loré. (JvG)_meer